بسم اللّه الرّحمن الرّحيم
و صلّي الله علي محمّد و آله الطّاهرين و لعنة الله علي اعدائهم اجمعين
شناخت حالات قلب در طب سنتی ایران
نبض:
اگر نبض سریع یا بزرگ است یا پیاپی نشان از حرارت قلب است و نبض نرم نشان از طبیعت مرطوب قلب و نبض سخت نشان از طبیعت خشک قلب است. اگر نبض نیرومند و درست و منظم باشد نشانۀ سلامتی قلب است و اگر بر خلاف این بود نشان از سالم نبودن قلب است.
نفس:
نفس بزرگ یا سریع و پیاپی نشان از حرارت قلب است و بر عکس آن از سردمزاجی قلب است.
سینه:
سینۀ پهن و گشاد نشان از حرارت طبیعت قلب است و برعکس آن نشان از سردمزاجی قلب می باشد.
موی سینه:
اگر بر روی پوست سینه, موی زیادی است به خصوص اگر مو فرفری باشد, نشان از حرارت قلب است و برعکس آن نشانۀ سردمزاجی قلب است.
اگر سینه اصلا مو نداشته باشد, نشان از خشکی مزاج قلب است.
لمس پوست:
اگر تمام بدن دچار حرارت غیرعادی باشد نشان از حرارت مزاج قلب است و برعکس آن نشان از سردمزاجی قلب است.
اگر تمام بدن نرم باشد نشان از رطوبی بودن مزاج قلب است و اگر تمام بدن سخت باشد, نشان از خشکی مزاج قلب است.
اخلاق و رفتار بیمار:
اگر کسی در طبیعت خود از حالت عادی خشمگین تر است,نشان از گرم مزاج بودن قلب است و اگر کسی طبیعتا خشمگین نیست و جرات ندارد, نشان از سردی مزاج قلب است.
نیروی بدنی:
اگرنیرو و قدرت انسان کم و ضعیف باشد, نشان از ناتوانی قلب است و ناتوانی قلب نشان از سردی مزاج است.
اگر بدن نیرومند باشد, نشان از نیرومندی قلب است و نیرومندی قلب نشان از اعتدال مزاج است.
اگر بدن دچار پکری و التهاب باشد, نشان از این است که حرارت قلب غریزی نیست.
خیال و گمان:
اگر فکر و خیال انسان به شادی و خوش بینی متمایل است, نشان از نیرومند بودن قلب است و برعکس آن نشان از حرارت قلب می باشد.
اگر فکر و خیال انسان به بزدلی و اندوه تمایل دارد, نشان از خشک مزاجی قلب است.
نشانه های مزاج های قلب:
نشانه های مزاج سرد طبیعی قلب:
-کوچکی سینه
-کوچک بودن نبض که به کندی گرایش دارد
-ضعف و ناتوانی قلب
-تنبلی فرد
-صبر و بردباری فرد
-کندفهمی
-آشفته و سراسیمه بودن
-داشتن رفتار و گفتار زنانه
-سردی بدن
نشانه های مزاج مرطوب طبیعی قلب:
-نبض نرم
-به سرعت واکنش دادن در مورد اتفاقات و مواردی که با آن ها برخورد می کند
-مرطوب بودن پوست بدن
نشانه های مزاج خشک طبیعی قلب:
-نبض سخت
-درنگ و تامل دادن در مورد اتفاقات و مواردی که با آن ها برخورد می کند
-آرامش کم
-اخلاق وحشیانه
-خشکی بدن
نشانه های مزاج گرم و خشک طبیعی قلب:
-نبض بزرگ و سریع و پیاپی
-بداخلاقی
-شرم و حیا نکردن از انجام کار ناپسند
-پشتکار و تلاش و سخت کوشی
-زودرنجی
-دیر آشتی کردن
-موی زیاد و فرفری بر روی سینه
نشانه های مزاج گرم و مرطوب طبیعی قلب:
-کم بودن موی سینه
-نبض بزرگتر ولی نرم تر و در سرعت و پیاپی زدن کمتر است
-اکثر اوقات مبتلا شدن به بیماری های عفونی
نشانه های مزاج سرد و مرطوب طبیعی قلب:
-نبض متمایل به کوچکی است
-تنبلی کردن
-بزدل و ترسو بودن
-نبودن نشاط در زندگی شخصی
-زیاد خشمگین نشدن
نشانه های مزاج سرد و خشک طبیعی قلب:
-نبض نسبتا کند
-دیر رنجور بودن و خشمگین شدن
-خشم و عصبانیت طولانی مدت
-کینه توز بودن
-نداشن مو بر بدن
نشانه های سوء مزاج گرم قلب :
-به تندی و پیاپی زدن نبض بیش از حد طبیعی
-به تندی و پیاپی نفس کشیدن بیش از حد طبیعی
-شخص از بوییدن و یا خوردن چیزهای گرم دچار آرامش می شود
-ترسو و بزدل بودن
-شخص بسیار مهربان و دل نرم است
نشانه های سوء مزاج تر قلب:
-نبض کندتر ار نبض طبیعی می زند
-بیمار نسبت در اموری که بر روحیه تاثیر می گذارد سریع واکنش نشان می دهد و سریع هم فراموش می کند
-بیمار اکثرا دچار تب های عفونی می شود
نشانه های سوء مزاج خشک قلب:
-نبض بیمار گرایش به خشکی ذارد
-بیمار نسبت به اموری که بر روحیه تاثیر می گذارد سریع واکنش نشان می دهد و واکنش پابرجا می ماند
-بدن بیمار پرحرارت و گدازنده است
منبع:
برگزیده قانون در طب/تالیف شیخ الرئیس/برجمه و تلخیص:لطیف راشدی/چاپ سوم 1391. بخش هفدهم:بیماری های قلب/صفحۀ 455
- با تشکر از خانم دکتر حاجی عربی بابت تهیه این مطلب