به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، متأسفانه، روغنهای تراریخت از حدود 10 سال پیش از این، در پی فقدان قوانین و همچنین نظارتهای کافی در کشور، به سفره مردم ایران راه پیدا کرده‌اند؛ بگونه‌ای که حدود 95 درصد از روغنهای مایع وارداتی، از انواع تراریخت هستند.
اما در مرحله بعد تاجران تراریخت از سال 1394، تلاش زیادی کردند که برنج و پنبه ایران نیز به انواع تراریخت آلوده شود؛ پس از مدتها مقاومت نخبگانی و مردمی در مقابل "تجارت" محصولات تراریخت، برنج از دستور کار خارج شده است، اما تجاری‌سازی پنبه تراریخت کماکان در دستور کار این افراد قرار دارد. بسیاری از این تاجران متخصصان ژنتیک گیاهی هستند که ذیل بنیاد راکفلر آموزش دیده‌اند، ضمن اینکه بر برخی درگاههای قانونگذار کشور، نفوذ دارند.
مهمترین دلیلی که می‌تواند تاجران را در اخذ مجوز پنبه تراریخت یاری کند، این نکته است که سهم خوراکی پنبه، بسیار ناچیز و حدود 2 درصد روغنهای خوراکی است و به دلیل استعمال عمدتاً خارجی، نمی‌تواند تأثیر چندانی بر سلامت انسانها داشته باشد؛ لکن مصرف پنبه در منسوجات، نوارهای بهداشتی بانوان و پوشکهای نوزادان، متخصصان دنیا را از استفاده بی‌محابا از این محصولات، برحذر داشته، و پس از یک دهه تبلیغ بر این محصولات - خصوصاً در منطقه هند و پاکستان - شکست قطعی پنبه تراریخت را رقم زده است. چندی پیش، گزارشی در مجله معتبر "ساینس" منتشر شد که نشان می‌داد مسئول پروژه تراریخت در بنیاد راکفلر، نسبت به خطرات پنبه تراریخت اذعان کرده است.
برای اطلاع بیشتر این گزارشها را ببینید:
یک توبه تاریخی|راهبر تراریخت در راکفلر: درباره "تراریخت" کلاً اشتباه کردیم، خصوصاً پنبه
اطلاعات تازه از شکست فلسفه "تراریخت" توسط "راهبر 50ساله"/ پنبه تراریخت زده شد
حال طی هفته گذشته، گاردین نیز از وجود سموم و آفت‌کشهای خطرناک، در پوشک تراریخت نوزادان خبر داد. متن این گزارش به این شرح است:
"محققان فرانسوی می‌گویند در اولین بررسی جهانی، رد مواد شیمیایی خطرناک را در پوشک بچه پیدا کرده‌اند. وزرای بهداشت به تولیدکنندگان 15 روز فرصت داده‌اند طرحی برای از بین بردن این مواد از پوشک بچه‌ها ارائه دهند. این مواد شیمیایی برای سلامت انسان مضر هستند و شامل مواد شیمیایی ممنوعه و نوعی علف‌کش می‌شوند. این علف‌کش ممنوع نیست ولی سازمان بهداشت جهانی آن را "عامل احتمالی سرطان" می‌داند.
محققان 23 نمونه از پوشکهای مختلف موجود در بازار را در فرانسه بین سالهای 2016 و 2018 آزمایش کرده‌اند. حتی در پوشکهایی که با عنوان «زیستی» شناخته شده‌اند، موادی پیدا شده که خطرناک هستند. در این گزارش نام برندهای حاوی مواد شیمیایی ذکر نشده ولی اعلام شد که برندهای معروفی هستند.
انسس، "آژانس فرانسوی غذا، سلامت محیطی و شغلی و ایمنی" اعلام کرد چندین ماده شیمیایی خطرناک را در پوشکها شناسایی کرده که می‌توانند به‌وسیله ادرار منتقل شوند و تماس مستقیم و طولانی‌مدتی با پوست کودک داشته باشند. برخی از این مواد عمداً اضافه شده‌اند و اینها بیشتر شامل مواد معطر هستند.
محققان حدود 60 ماده شیمیایی شامل آفت‌کش گلایفوسایت (مخصوص تراریخت) را کشف کرده‌اند که برخی از آنها 15 سال است در اروپا ممنوع شده‌اند. بقیه مواد، معمولاً در دود سیگار یا در دود موتورهای گازوئیلی هم کشف شده‌اند.
طبق گزارش محققان، مقدار چندین ماده شیمیایی طبق شرایط «واقع‌بینانه» کاربرد آنها از آستانه سلامتی رد شده‌اند. این کاربرد بر حسب استفاده 4000 پوشک برای هر نوزاد از تولد تا سه سالگی محاسبه شده است.
اگنس بازین، وزیر بهداشت فرانسه پس از انتشار این گزارش با نمایندگانی از تولیدکنندگان پوشک دیدار کرد و سعی داشت خیال والدین را راحت کند.
وی گفت: «انسس اعلام کرده هیچ ریسک جدی برای سلامت کودکان وجود ندارد. مسلماً ما باید همچنان کودکانمان را پوشک کنیم، حداقل 50 سال است این کار را انجام می‌دهیم!» ولی بازین قبول کرد که این گزارش خطر بلندمدت برای سلامتی کودکان را رد نمی‌کند.
وی اضافه کرد: «به همین دلیل است می‌خواهیم جانب احتیاط را رعایت کنیم تا از کودکانمان در برابر خطرات احتمالی بهتر محافظت کنیم.»
دو تولیدکننده بزرگ پوشک - پمپرز و جون - در برابر این گزارش واکنش نشان داده‌اند. پمپرز اعلام کرده: «پوشکهای ما ایمن هستند و همیشه بوده‌اند. ما توصیه‌های این گزارش را مدتهاست به‌کار گرفته‌ایم. محصولات ما حاوی هیچ ماده حساسیت‌زایی که اتحادیه اروپا لیست کرده، نیستند.»
مدیرعامل شرکت جون گزارش انسس را هشداردهنده دانست و گفت شرکتش نتایج بررسی‌های سم شناسی را برای محصولاتش منتشر کرده است. این گزارش پیشنهاد می کند این مواد شیمیایی باید در پوشکها به حداقل برسند یا حذف شوند. انسس اعلام کرد: «امکان ندارد خطر سلامتی مربوط به پوشیدن این نوع از پوشکها را حذف کرد.»
طبق این گزارش: «هیچ تحقیق همه‌گیر شناختی (اپیدمیولوژیکال) انجام نشده که تأثیرات پوشیدن این پوشک را بر سلامتی کودکان ثابت کند. مواد شیمیایی خطرناکی در پوشک پیدا شده اند. واضح است که مقدار آنها از سطح آستانه ایمنی رد شده است» . ضمن اینکه «در حال حاضر تا آنجایی که می‌دانیم امکان ندارد بتوان خطر سلامتی مربوط به استفاده از این پوشکهای یکبار مصرف را حذف کرد»."
حالا با این خیزش جهانی - و ملی - علیه جریان تجارت تراریخت، باید پرسید آیا شورای ملی ایمنی زیستی، که به ریاست معاون اول ریاست جمهوری، آقای دکتر جهانگیری تشکیل میشود، مجوز تراریخت کردن پنبه ایران را خواهد داد و سلامت خردسالان و بانوان ایران از این مسیر به خطر خواهد افتاد؟