بسم الله الرّحمن الرّحیم
و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین
شیر خشک نوزادان پالم دارد
رئیس سازمان غذا و دارو می‌گوید قبول داریم اطلاع‌رسانی ما درباره روغن پالم به مردم می‌توانست بهتر باشد به خاطر همین هم وزیر بهداشت به ما تذکر داد. او همچنین از اضافه شدن روغن پالم در شیرخشک‌های نوزادان سخن می‌گوید.
خبرگزاری فارس، افشین شاعری، مصاحبه ما با رئیس سازمان غذا و دارو درباره روغن پالم به دراز کشید، رسول دیناروند در قسمت اول این مصاحبه درباره ماهیت روغن پالم، مضرات و مزایای آن، میزان اسید چرب روغن های خوراکی، علت تخلف تولیدکنندگان مواد لبنی در اضافه کردن این روغن به محصولات لبنی و نیز سالم بودن شیرها حتی قبل از رسانه ای شدن موضوع پالم در لبنیات سخن گفت.
در بخش دوم این مصاحبه معاون وزیر بهداشت درباره شکایت از سازمان غذا و دارو به خاطر اطلاع رسانی در مورد روغن پالم، نحوه اطلاع رسانی وزارت بهداشت در مورد این مسئله، تذکر وزیر بهداشت به سازمان غذا و دارو به خاطر اطلاع رسانی ناقص و نحوه برخورد وزارت بهداشت با این تخلفات صحبت کرد.
دیناروند همچنین گفت که روغن پالم در شیر خشک نوزادان هم استفاده می شود چون استفاده از آن در شیر خشک نوزادان گریز ناپذیر است. البته شیر خشک های نوزادان به گفته وی یا وارداتی است یا مواد اولیه و پایه آن را از خارج می‌آورند.
فارس: به نظر شما اطلاع رسانی وزارت بهداشت در مورد روغن پالم درست بود. چون همیشه تقصیر را به گردن رسانه ها می اندازند.
دیناروند: نه، رسانه‌ها مقصر نبودند. دکتر هاشمی، وزیر بهداشت هم چند بار به ما به خاطر اطلاع رسانی ناقص تذکر داد و گفت که اطلاع رسانی شما کامل، شفاف و دقیق نیست. ما به عنوان سازمان غذا و دارو بهتر می توانستیم عمل کنیم.
فارس: مسئولان وزارت بهداشت در جاهایی از روغن پالم تعریف کردند و در جاهایی هم هشدار دادند.
دیناروند: بله همان طور که گفتم واقعیت این است که باید ببینیم روغن پالم در کجا باید مصرف شود، در جاهایی مفید است و در جاهایی مضر است.
فارس: از شما شکایت شده است؟
دیناروند: بله.
فارس: علتش چی بوده؟
دیناروند: من خودم در رسانه‌ها دیدیم که از من شکایت کرده‌اند و واقعاً پشت صحنه اینها را نمی‌دانم کی هستند.
فارس: یعنی شما نمی‌دانید کی از شما شکایت کرده است؟
دیناروند: چند نفرند، می‌گویند وکیل هستند.
فارس: وکیل شرکتهای لبنی؟
دیناروند: نه می‌گویند از طرف خودشان شکایت کرده‌اند، به صورت شخصی، به نظر من اشکالی ندارد.
فارس: در مورد داستان روغن پالم است؟
دیناروند: بله. فکر می‌کنم، ما وظایف نظارتی‌مان را انجام داده‌ایم. ما با تخلف و تقلب برخورد می‌کنیم، نه اینکه خدای نکرده، اضافه کردن روغن پالم باعث مرگ و میر می شده است...
فارس: البته در مدت بلند مدت این اتفاق می‌افتد.
دیناروند: منظورم این است که لازم نیست این اتفاق بیفتد تا ما برخورد کنیم، اگر کسی در شیر آب هم اضافه کند ما با آن برخورد می‌کنیم.
فارس: بله، منظورتان غش در معامله است .ولی برخی شرکتهای لبنی مدعی هستند که به خاطر این نوع اطلاع رسانی وزارت بهداشت متضرر شده‌اند، می‌گویند اسم برندشان لکه‌دار شده است و این انصاف نبود.
دیناروند: به نظر من نمی‌توانند این حرف را بزنند، چون تخلف صورت گرفته است.
فارس: منظورتان این است که همه تخلف داشتند.
دیناروند: ما هیچ موقع ادعا نمی‌کنیم، همه تخلف داشتند...
فارس: این 24 شرکت متخلف لبنی از مجموع چند شرکت در کشور است؟
دیناروند: ما چند صد شرکت لبنی در کشور داریم، به هیچ عنوان این تخلف فراگیر نیست، این تخلف را اقلیتی انجام داده است. ما فقط در 18 استان تخلف دیدیم، در بقیه استانها به هیچ عنوان گزارش تخلف نداشتیم، وقتی شما از تخلف صحبت می‌کنید، لازم نیست همه متخلف فرض شوند،آنهایی که مشکوک بودند، در ارزیابی اولیه 41 محصول بودند که شناسایی کرده بودیم. همان موقع هم جلوی ورودشان به بازار گرفته شد. در ارزیابی های تکمیلی هر کدام تأیید شد، کارهای قضایی آن هم پیگیری شد،تعلیق پروانه صورت گرفت. واقعاً این کارها انجام شده است.
فارس: البته جمع آوری در بازار محسوس نبود.
دیناروند: برای اینکه مردم شیر را می‌بینند. واقعیت این است که در شیر موردی از تخلف نداشتیم. منظور لبنیات پرچرب بوده است.
فارس: یک بحثی که در بین مردم بیان می شود، این است که وزارت بهداشت اول اعلام کرد که ما اسامی متخلفان را اعلام می کنیم، مردم منتظر افشاگری نام متخلفان بودند اما بعد عقب نشینی کرد، حالا به هر دلیل از جمله مباحث اقتصادی یا اینکه صاحبان این شرکتها افراد ذی نفوذی هستند یا به هر علت دیگر.
دیناروند: برداشت من از صحبت وزیر بهداشت که ما متخلفان را اعلام می کنیم این بود که متخلفان را به دستگاههای مسئول معرفی می‌کنیم و این کار را هم انجام دادیم. الان همه دستگاههای نظارتی همه می‌دانند متخلف کیست، دستگاه قضایی و حتی مجلس هم می‌داند به همه گزارش داده شده است.اما به عنوان اینکه وزارت بهداشت بیاید و متخلف را اعلام عمومی کند، بالاخره من این اختیار را ندارم. ممکن است این کار برای سازمان غذا و دارو یک بمب رسانه‌ای باشد اما اداره کشور ساز و کار قانونی دارد. ما در چارچوب قانون وظایفمان را انجام می‌دهیم. ما نمی توانیم خدای نکرده وارد بازیها و هوچی‌گری های رسانه‌ای شویم.
فارس: اما این انتظاری بود که در بین مردم ایجاد شد.
دیناروند: به نظر من این انتظار را رسانه‌ها ایجاد کردند. نمی‌گویم کار اشتباهی کردند. بالاخره رسانه ها موج ایجاد می‌کنند، این موج گاهی مفید است و گاهی هم مضر است. بالاخره دموکراسی همین است. ما نمی توانیم بگوییم چرا این اتفاق می‌افتد. این در همه دنیا هست. 3 سال تمام گروههای تروریستی در سوریه آدم کشتند، سر بریدند، جنایت کردند، قتل کردند، تجاوز کردند، به زن و بچه مردم. کشت و کشتار شد، هیچ حقوق بشری وجود نداشت، وقتی ورق برگشت علیه خودشان همه چیز عوض شد.
فارس: فکر می‌کنم مقایسه‌تان درست نیست.
دیناروند: نه من می‌گویم، واقعاً کارکردهای رسانه می‌تواند گاهی این قدر عمیق و بزرگ باشد که سربریدن یک خبرنگار آمریکایی خبر یک دنیا می شود. سیاستگذاران هم مجبورند واکنش نشان دهند،قبلش چرا آن اتفاقات را خبر یک نکردند.
فارس: در برخی رسانه‌ها مطالبی نقل شده که دیگر موضوع روغن پالم را دنبال نکنند و بحث تشویش اذهان عمومی را مطرح می کنند، واقعاً این طوری است؟
دیناروند: نه. من تکذیب می‌کنم. به هیچ عنوان چنین محدودیتی برای رسانه‌ها مطرح نیست. ما به هیچ وجه منع نکرده‌ایم. کما اینکه منع نشده و
رسانه‌ها کماکان موضوع را دنبال می کنند.
فارس: پس موضوع تشویش اذهان عمومی که مطرح کردید، برای چه بود؟
دیناروند: مطلبی را که من مطرح کردم در مورد شبکه‌های اجتماعی مجازی بود که به صورت شایعه مطالبی را مطرح می‌کنند. این مسئله مربوط به امروز و دیروز هم نیست. چند سال است، متأسفانه موج‌هایی در شبکه های غیر رسمی ایجاد میشود که به نظر من یک کار طراحی شده است. من اطمینان دارم. منابع معتبری هم این را تأیید می‌کنند، کارهایی که نوعی جنگ روانی علیه کشور ما راه انداخته‌اند. یکی هم برای این است که مردم را به تولید ملی و محصولات داخلی بی اعتماد کنند. کلاً آرامش مردم را هدف قرار داده‌اند.گاهی این شایعات در بسته‌های اجتماعی غیر رسمی وارد میشود و بعد وارد رسانه‌های رسمی هم می شود.تا زمانی که وارد رسانه‌های رسمی نشده، در حد یک شایعه است. من در مورد اینها گفتم، نمونه‌های آن هم متعدد است. از این شایعات هر از چند گاهی منتشر میشود.
فارس: همین مواردی که مثلاً می‌گوید، رئیس فلان بیمارستان گفته خرمای ویروسی وارد کشور شده و مانند آن.
دیناروند: بله، دقیقاً منظورم همین پیام‌هاست. مثلاً می‌گویند خرما مسموم است. داعش اینها را مسموم کرده است و کسانی مرده‌اند یا رئیس فلان بیمارستان اعلام کرده که 10 نفر به خاطر خوردن سوسیس مردند، اینها چیزهایی است که متأسفانه وجود دارد.
فارس: در مورد شیر خشک نوزادان و استفاده از روغن پالم در آن هم مطالبی منتشر شده است.
دیناروند: داستان پالم را می‌توانیم به همه جا گسترش دهیم. مثلاً هر قنادی که بروید و شیرینی بخورید،روغن پالم دارد. من گفتم این پالم یک روغن خوراکی است. وزارت بهداشت گاهی توصیه تغذیه‌ای دارد، مثلاً به مردم می‌گوید زیاد نمک نخورید، حالا اگر شما رفتید و جایی نمک وجود داشت که تخلف نیست. ما نمی‌توانیم بگوییم چون اینجا نمک وجود داشت؛ در مغازه را ببندیم.
فارس: متوجه‌ام اینها توصیه تغذیه‌ای است و با تخلف فرق دارد.
دیناروند: ما جایی که تخلف باشد با آن برخورد می‌کنیم. مثلاً هیچ کس حق ندارد در ماست پرچرب چربی جایگزین اضافه کند. این تخلف است و ما با آن برخورد می کنیم و اگر منظورتان این باشد که این چربی خطرناک است واقعاً این طوری نیست. ما نمی‌توانیم یک کالا را به خاطر توصیه تغذیه‌ای ممنوع کنیم.ممنوعیت موضوع دیگری است و با توصیه تغذیه‌ای فرق دارد.
فارس: سوال من این بود که آیا در شیرخشک نوزادان هم روغن پالم هست؟
دیناروند: اولاً شیرخشک صنعتی را ما در کشور تولید می‌کنیم، در موسسه استاندارد تصویب کردند که میشود در شیرخشک صنعتی روغن پالم بزنند اما ما در وزارت بهداشت مخالفت کردیم و هیچ مجوزی برای تولید شیرخشک صنعتی با روغن پالم ندادیم.
فارس: با مجوز استاندارد می‌توانند تولید کنند؟
دیناروند: نه تا وزارت بهداشت تأیید نکند، نمی‌توانند پروانه تولید بگیرند،ما استانداردهای ملی را در صدور پروانه‌ها لحاظ می کنیم، موسسه استاندارد هم ضوابط و استانداردهای وزارت بهداشت را رعایت میکند اما در جاهایی که به تفاهم نمی‌رسیم، چون در نهایت هیچ کالایی بدون پروانه وزارت بهداشت نمی‌تواند وارد بازار شود، تولید شیر خشک صنعتی با شیر پالم هم در کشور امکان ندارد و عملاً اتفاق نیفتاده است. اگر هم اتفاق افتاده باشد، موارد تخلف است، مثل کاری که در لبنیات صورت گرفت. البته در مورد شیر خشک صنعتی ما مورد تخلفی را شناسایی نکرده‌ایم.
فارس: در مورد شیر خشک نوزادان چطور؟
دیناروند: شیر خشک نوزادان در کشور ما وارداتی است.
فارس: تولید داخل نداریم؟
دیناروند: در داخل فقط بسته بندی داریم. یعنی پایه شیرخشک را از خارج می آوریم، چون شیر خشک نوزادن استاندارد خیلی بالایی دارد، پایه آن حتماً باید از خارج وارد شود. در شیرخشک های نوزادان چربی گیاهی حتماً اضافه می شود و حتماً بخشی از آن روغن پالم است. اما چرا اضافه می کنند، چون باید پروفایل استاندارد آن را رعایت کنند و شیرخشک به چربی نیاز دارد.
فارس: اسید چرب اشباع آن برای نوزادان ضرر ندارد؟
دیناروند: نه رعایت می‌کنند که از حد مجاز بیشتر نشود. ما بیش از آنکه یک روغن را هدف قرار دهیم باید میزان اسید چرب ترانس و اشباع آن را هدف قرار دهیم، ما می‌توانیم سوپر پالم اولئین مصرف کنیم که اسید چرب اشباع آن پایین است.
فارس: میزان اسید چرب اشباع آن چقدر است؟
دیناروند: حدود 40 درصد است.
فارس: اسید چرب اشباع آن بالاست.
دیناروند: بله اما چون ویژگی روغن پالم را درشیر خشک نوزادان لازم داریم و ویژگی پایداری را می‌خواهیم باید مصرف کنیم.
فارس: پس نوزادان ما از سن نوزادی چربی اشباع مضر دریافت می‌کنند؟
دیناروند: چربی اشباع در شیر مادر هم هست، مهم این است که سقف این نوع چربی از حد مجاز بیشتر نشود، توصیه تغذیه‌ای این نیست که میزان اسید چرب اشباع صفر باشد.
فارس: یعنی چربی اشباع فوایدی برای نوزاد دارد؟
دیناروند: نه اما مصرف آن گریزناپذیر است.
فارس: چرا؟
دیناروند: مثال می زنم، مصرف نمک اگر از حدی بیشتر باشد، مضر است اما ما نمی‌توانیم نمک را حذف کنیم، سدیم برای بدن لازم است و تمام پمپ های بدن با سدیم کار می کند. توصیه تغذیه‌ای این است که نمک کم مصرف کنیم چون ما معمولاً میزان نمک مورد نیازمان را از منابع مختلف و غذاهایی که مصرف می‌کنیم به دست می‌آوریم، در مورد روغن هم همین طور است. ما هیچ توصیه‌ای نداریم که روغن یا چربی را به طورکامل از زندگی حذف کنیم.
فارس: حتی چربی اشباع؟
دیناروند: بله حتی روغن اشباع. البته روغن ترانس را توصیه می‌کنند به یک درصد یا حتی صفر برسانیم.
فارس: در مورد آن امکانپذیر است؟
دیناروند: بله اما در مورد روغن اشباع سقف 10 درصد را به عنوان توصیه تغذیه ای گذاشته‌اند. چون هیچ کس نمی‌تواند به زیر آن برسد. چون شما نمی‌توانید گوشت مصرف نکنید، عموم مردم نمی‌توانند، نمی توانید و نباید شیر و پنیر را مصرف نکنید، برخی موادی که اسید چرب اشباع دارند، مصرفشان برای بدن ضروری است. اسید چرب اشباع اگر از یک حدی بالاتر رفت باعث گرفتگی عروق می شود، اما اگر رژیم غذایی را رعایت کنیم، مشکلی ندارد، حتی کلسترول که این همه بدی به آن نسبت می دهیم تا حدی مصرفش ضروری است.
فارس: منظورتان کلسترول خوب است؟
دیناروند: نه حتی کلسترول بد یا LDL نباید مصرفش به صفر برسد. بسیاری از عملکردهای سلولی با آن کلسترول بد انجام میشود. از حدی که بالاتر رفت خطرناک میشود. توصیه تغذیه ای این است که با ضوابط استاندارد نباید قاطی کنیم. ما نمی توانیم به خاطر توصیه‌ها خیلی از مواد را ممنوع کنیم. چون در یک جایی و تا حدی مصرف ضروری است، مثلاً نمی توانیم نمک را در بازار ممنوع کنیم. هر نفر باید روزانه بین 2.5 تا 3 گرم نمک مصرف کنید ولی مصرف ایرانیان بیش از 2 برابر این میزان است. ما نمک مورد نیازمان را از نان و مواد غذایی می گیریم بنابراین باید نمک افزوده را حذف کنیم.