بسم اللّه الرّحمن الرّحيم
و صلّي الله علي محمّد و آله الطّاهرين و لعنة الله علي اعدائهم اجمعين
یار در خانه و ما گرد جهان می گردیم
دکتر محمد علی زارعیان
مرحوم آیت الله بهجت بارها به اشکال مختلف در صحبتهای خودشان به آنهایی که دنبال ورد و اذکار بودند برای سیر و سلوک فرموده بودند که «آنچه را می دانید عمل می کنید؟»
بارها در طی مشاوره، تدریس یا ویزیت بیماران، وقتی به مراجعین از اهمیت رعایت اصول اولیه حفظ سلامتی و درمان بیماری می گویم، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم ذکر می کنند که اینها را که خودمان هم می دانیم، آن نسخه اعجازآمیز را بده که این مشکل را در چشم بر هم زدنی درمان کند. در این مواقع مکرر به یاد فرمایش آیت الله بهجت می افتم که مدام تأکید بر عمل به دانسته ها داشتند.
متأسفانه بسیاری از مردم فکر می کنند که اسرار مگوی طب سنتی است که باید کشف نمود و مثل چوب جادو به دردها زد و معجزت وار همه چیز را حل نمود، در حالی که مهمترین نکات و اصول طب سنتی ایرانی آنهایی است که اکثر مردم می دانند و عمل نمی کنند.
گاه به شوخی می گویم، مهمترین مطالب طب سنتی حالتی شبیه حروف والی پیدا کرده اند؛ حروف والی حروفی هستند که در نوشتار می آیند ولی خوانده نمی شوند؛ مهمترین مطالب طب سنتی نیز آنهایی است که دانسته می شود ولی عمل نمی شود.
بگذارید ملموس تر صحبت کنم. اگر مردم غذای خودشان را خوب بجوند، قبل از سیر شدن دست از غذا بکشند، با شکم پر نخوابند، بعد از غذا پرنوشی نکنند، ورزش منظم روزانه داشته باشند، در خوردن غذاهای غلیظ و لزج مدوامت نکنند، چند درصد احتمال ابتلا به کبد چرب خواهند داشت که مجبور باشند برای درمان متوسل به دارو شوند، چه رسد توسل به نسخه های پیچیده و مرموز؟
باز هم ملموس تر. مطالعات نشان داده اند 5 دقیقه ورزش روزانه، بله فقط 5 دقیقه، می تواند ریسک مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی را حدود 50 درصد کاهش دهد و طول عمر را 3 سال افزایش دهد، ولی وقتی همین موضوع را به افراد مختلف بگویید باز بهانه می آورند که وقت نداریم. مردمی که برای چرخ زدن در کانالهای طب سنتی و یافتن نسخه های کتب غریبه ساعتها وقت می گذارند، حاضر نیستند برای ورزش کردن 5 دقیقه وقت بگذارند، حاضر نیستند برای جویدن لقمه هایشان وقت بگذارند.
بیمارانی که از سوءهضم رنج می برند، دربدر دنبال داروی مؤثرتر هستند ولی وقتی شرح حال شان را بررسی می کنید می بینید که به جای جویدن غذا آن را می بلعند و برای فرو بردن غذا آب را سمبه می کنند.
اینها دردهایی است که جامعه ما را گرفتار کرده است. مردم به خیال خودشان دنبال دانستن نکاتی مؤثر و مفیدتر هستند در حالی که مؤثرترین دانسته های خودشان را پشت گوش می اندازند و کمترین قدمی در این زمینه برنمی دارند.
درد دل بس است، به عنوان حسن ختام قسمتی از بیانات حضرت آیت ا... بهجت درباره اهمیت عمل به معلومات را مرور کنیم: «آیا به مواعظی که تا به حال شنیده اید عمل کرده اید یا نه؟ آیا می دانید هرکس به معلومات خود عمل کرد؛ خداوند مجهولات او را معلوم می فرماید؟ آیا اگر عمل به معلومات -اختیارا- ننماید، شایسته است توقع زیادتی معلومات؟ آیا باید دعوت به حق از طریق لسان باشد؟ آیا نفرموده با اعمال خودتان دعوت به حق بنمایید؟ آیا طریق تعلیم را باید یاد بدهیم یا آن که یاد بگیریم؟ آیا جواب این سوال ها از قرآن کریم «والذین جاهدوا فینا، لنهدینهم سبلنا» کسانی که در راه ما بکوشند، مسلما آنان را به راه های خود هدایت می کنیم و از کلام معصوم علیه السلام «من عمل بما علم، کفی ما لم یعلم» روشن نمی شود؟ خداوند توفیق مرحمت فرماید که آن چه را می دانیم زیر پا نگذاریم و در آن چه نمی دانیم توقف و احتیاط کنیم تا معلوم شود.»