بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین و لعنه الله علی اعدایهم اجمعین

ناخنک(ظفره – Pterygium)

تعریف

ناخنک یک جور بافت اضافه است که در چشم به وجود می آید؛ در واقع، ناخنک معمولاً ناشی از رشد خوش خیم بافت پیوندی و رگ های ملتحمه است. ناخنک که معمولاً و در ابتدا به صورت یک سفیدی روی ملتحمه ایجاد می شود به شکل یک مثلّث است که قاعده آن در خود ملتحمه(سفیدی چشم) است و راس آن به سمت قرنیه(سیاهی یا قسمت رنگی چشم). با بزرگ شدن تدریجی ناخنک، کم کم ضایعه روی قرنیه را هم می گیرد. در این حال معمولاً به دلیل وجود رگ های خونی زیاد، رنگ ناخنک صورتی یا قرمز است.

علل به وجود آورنده

علّت بیماری دقیقاً معلوم نشده است. گفته می شود که اشعه ماوراءبنفش خورشید، تماس چشم با گرد و غبار و برخی زمینه های ارثی می توانند در به وجود آوردن آن موثّر باشند.

علایم و عوارض

بیماری در ابتدا فاقد علایم چندانی می باشد؛ امّا به تدریج و با بزرگ شدن تدریجی آن، مشکلات شروع می شود:

1- خارش، سوزش و قرمزی چشم: به خودی خود یا در صورت تحریک چشم، تماس چشم با آب، گرد و غبار و .... این مشکلات اغلب خفیف است؛ امّا گاهی ناخنک ملتهب می شود؛ در این حالت، این علایم تشدید شده؛ اشک ریزش نیز به آنها اضافه می شود.

2- اختلال در بینایی به دلیل:

1-2- اختلال فیزیکی در انتقال نور از راه مردمک به داخل چشم به علّت رشد ناخنک بر روی قرنیه.

2-2- ایجاد آستیگماتیسم با تغییر شکل قرنیه بر اثر رشد ناخنک.

3- مزاحمت در استفاده از لنزهای تماسی.

4- مسایل مربوط به زیبایی ظاهری فرد.

درمان در طبّ جدید

داروهای ضدّ التهاب، اشک مصنوعی و مانند آنها در کنترل اوّلیه بیماری تجویز می شود؛ امّا درمان نهایی، جرّاحی است. به جز عوارض معمول جرّاحی؛ میزان بالای عود ناخنک(به ویژه در بیماران جوان تر) مشکل اصلی این رویکرد درمانی می باشد. برای حلّ این مشکل؛ درمان های تکمیلی مثل پیوند ملتحمه یا استفاده از داروهای متوقّف کننده تقسیم سلّولی(و حتّی در مورد ناخنک های بزرگتر؛ پیوند لایه ای قرنیه) پیشنهاد می شود که به نظر می رسد برای درمان این عارضه ساده چشمی، اقداماتی بیش از حدّ سخت گیرانه و تهاجمی هستند.

درمان ناخنک به شیوه طبّ سنّتی

1- حتماً و حتماً یبوست بیمار را درمان کنید.

2- بهتر است بیمار مدّتی از داروهای مفید برای کبد استفاده کند. ساده ترین راه، استفاده از ترکیب مساوی عرق کاسنی و شاهتره(روزی 3-2 استکان برای یک ماه) است.

3- حجامت یا زالواندازی اطراف چشم از راه های پیشنهادی است که چون تجربه زیادی در مورد آنها ندارم وارد در آنها نمی شوم؛ امّا به نظر می رسد که راه حل های مناسبی باشند.

4- امّا علّت اینکه در مورد بند 3 تجربه چندانی ندارم آن است که معمولاً نیازی به انجام این کارها نداشته ام و با انجام یک کار ساده تر، بیمارانم درمان شده اند. پیشنهاد من این است که برای مدّتی، دارویی که خاصیت قبض نسبتاً قوی داشته باشد را در چشم بریزید. این کار باعث تنگ شدن عروق ناخنک و کاهش خون رسانی به آن می شود. حاصل این کار در ابتدا جلوگیری از رشد ناخنک و در مراحل بعد، پسرفت آن می باشد؛ در عین حال که چنین دارویی از همان ابتدا ظاهر ناخوشایند ضایعه را کم رنگ می کند و عوارضی چون قرمزی و خارش و سوزش را به حدّاقل می رساند. برای این کار از داروهای متفاوتی می توان استفاده کرد؛ امّا پیشنهاد بنده «گل همیشه بهار» است که تقریباً همیشه از آن نتیجه درمانی درخشانی دیده ام. برای این کار، عصاره گل همیشه بهار را روزی 3 بار و هر بار 2 قطره در هر چشم بریزید و این کار را تا درمان کامل ناخنک ادامه دهید؛ به همین سادگی.

روش تهیه عصاره گل همیشه بهار

اگر دسترسی به عرقیات گیاهی سنّتی، غلیظ و غیر پاستوریزه که با آب رقیق نشده باشند دارید؛ می توانید کمی عرق همیشه بهار را به عنوان قطره چشمی استفاده کنید؛ در غیر این صورت یک قاشق غذاخوری از گل همیشه بهار را با نصف لیوان آب، روی شعله کم گاز، آرام بجوشانید تا حدود یک چهارم استکان از آن بماند؛ سپس آن را صاف کرده؛ مورد استفاده قرار دهید. عرق همیشه بهار در صورت نگهداری در یخچال برای چند ماه قابل استفاده است؛ امّا عصاره جوشانده را بهتر است هر چند روز یک بار تجدید کنید. نکته آخر هم این که می توانید مطمین باشید که داروی فوق الذّکر تقریباً هیچ گونه عارضه خاصّی را برای شما ایجاد نخواهد کرد.

تذکّر مهم: آنچه که گفته شد تجربه اینجانب بود وگرنه کسانی که با طبّ سنّتی آشنایی لازم را دارند می توانند از داروهای مختلفی با خاصیت فوق استفاده کنند. بسیاری از داروهایی که در منابع طبّ سنّتی به عنوان داروی قابض شناخته می شوند یا داروهایی که برای رفع سرخی چشم توصیه شده اند می توانند در این فهرست احتمالی جای بگیرند.