بسم اللّه الرّحمن الرّحيم 

و صلّي الله علي محمّد و آله الطّاهرين  و لعنة الله علي اعدائهم اجمعين 

معماری حمام های سنتی ایران

حمام های ایرانی بسیار هوشمندانه ساخته می شدند. در طراحی ساختمان حمام ها با ایجاد راهرویی پیچ درپیچ در حدفاصل دهلیز و ورودی حمام با تعدیل تفاوت دمای سرد بیرون و دمای گرم داخل، مانع از سرماخوردن مراجعان می شدند این حمام ها در مسير گذر آب روان ساخته می شدند كه خروجي فاضلاب آن ها در نظر گرفته شود ،چون مصرف آب در حمام زياد بود.

دراغلب حمام ها مسير دسترسي به بنای اصلی حمام با طراحی های جالبی صورت می گرفت.  هر فضا به وسيله راهرو هشتی مانند از فضای ديگر جدا می شد تا دما و رطوبت هر فضا نسبت به فضای مجاور تنظيم گردد به اين صورت از ورود ناگهانی هوای سرد جلوگيری می كردند بنابراين عامل مهمی كه در بنای حمام تاثير داشت تنظيم و حفظ دما و گرمايش بود.

عناصر تشکیل دهنده حمام ها
 

ورودی
 

بينه يا سربينه: اين فضا به وسيله تعدادی پله كه از  سطح اصلی گذر پايين تر بود با راهرو ورودی ارتباط می يافت. فضای سربينه جايگاهی بود برای در آوردن لباس و نشستن و مانند سكويی دور تا دور فضا را فرا گرفته بود.
 

ميان در: ارتباط سر بينه با گرم خانه از طريق ميان در  انجام می شد اين دالان نيز به منظور جلوگيری از به هدر رفتن گرمای داخل گرم خانه پرپيچ و خم و باريك و داراي سقف كوتاهی بود،سرویس بهداشتی هم همانجا بود.
 

گرم خانه: بعد از ميان در به فضای گرم خانه مي رسيم.  درگوشه ای ازاين فضا محل تميز كردن سر و بدن بود خزينه آب گرم قرار داشت. خزينه فضاي حوض مانند با آب گرم بود كه ابعاد آن متناسب با بزرگي و كوچكي حمام از ۱۲ الي۲۵ متر مربع بود و معمولا یک دریچه کوچک از این فضا رو به گرمخانه قرار داشت تا مردم بتوانند وارد خزینه شوند. فضای گرم خانه به دليل حرارتی كه از زير حمام به آن می رسيد هميشه گرم بود. به علاوه چون ديوارهای جانبی حمام تكيه بر خاك داشتند و با هوای بيرون مرتبط نبودند.