آمریکا فقط در یک مورد ایرانی‌ها را می‌ستاید

یک استاد دانشگاه گفت: آمریکایی‌ها در همه چیز ما را تخطئه می‌کنند و فقط در کاهش جمعیت ایرانی ها را می‌ستایند،درحالیکه پوتین نسبت به بحران مادری در روسیه و اروپا هشدار میدهد،ولی برخی کارشناسان داخلی با انکار واقعیت‌ها، سیاسی‌کاری می‌کنند.

به گزارش افکارنیوز، خلیل علی محمد زاده در همایش علمی سیاست‌های جمعیتی، تاریخچه، فرصت‌ها و تهدیدهای پیش رو که به همت بسیج جامعه پزشکی استان اصفهان و با اعطای امتیاز بازآموزی برای پزشکان و شاغلین گروه پزشکی در سالن ابن سینا دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برگزار شد، با اشاره به پژوهش‌های « بیل مک کیبن» و « جان رایان» پژوهشگران آمریکایی پیرامون پدیده تک فرزندی اظهار داشت: تک فرزندی علاوه بر اینکه تنظیم تربیتی خانواده‌ها را به چالش می‌کشد و انضباط رفتاری والدین با فرزندان را به مخاطره می‌اندازد باعث بلوغ زودرس فرزندان به علت بزرگ شدن آنها در کنار بزرگسالان شده و توانایی مقابله آنها با مشکلات زندگی را کاهش می‌دهد.

وی به نقل از همین پژوهشگران تصریح کرد: علت گرایش زوجین به تک فرزندی در جوامع غربی رواج فردگرایی، مادی گرایی، فرار از مسئولیت پذیری والدین و زیاده خواهی آنها برای تجمیع تمام امکانات مادی و معنوی برای تنها فرزند است که راه مقابله با آن را نیز در بازگرداندن خدا به زندگی‌ها ذکر کرده‌اند.

علی محمد زاده تربیت یک فرزند را در مقایسه با مثلا سه فرزند، دشوار خواند و اظهار داشت: در یک خانواده با فرزندان متعدد، هم فرزندان و هم والدین، دارای شخصیت خودساخته‌تری هستند.

این عضو کمیسیون بهداشت شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب درباره کاهش نرخ رشد جمعیت به عنوان یک چالش فرهنگی و اجتماعی گفت: رصد جمعیتی نرخ باروری کل و درصد رشد جمعیت ایران در سه دهه گذشته و حال برای ما برنامه‌ریزی‌های جامع و سنجیده‌ای را الزام می‌کند.

علی محمد زاده گفت: نرخ باروری کل که در عمل نسبت به نرخ رشد جمعیت، شاخص دقیق‌تر و با نگاهی معطوف به آینده است، به معنای میانگین تعداد فرزندانی است که یک مادر در طول دوره باروری خود می‌تواند زنده به دنیا بیاورد که این آمار در حال حاضر در ایران ۱.۸ فرزند و کمتر از ۲ فرزند است که از «سطح جانشینی» یعنی ۲.۱ نفر که حداقل میزان بقای نسل است، فاصله دارد.

این استاد دانشگاه افزود: آنچه جمعیت فردای کشور را تعیین می‌کند نرخ باروری امروز است. گشتاور رشد جمعیت و متولدین دهه ۶۰ که اکنون به سن باروری رسید‌ه اند، این خطر را برای ما مخفی و مثبت نگه داشته، لکن در سه دهه آینده، که این چرخ لنگر از محاسبه خارج می‌شود، با تداوم باروری فعلی، رشد جمعیت ما صفر و سپس در ادامه منفی می‌شود.

علی محمد زاده با اشاره به مرحله دوم کنترل جمعیت در ایران خاطرنشان ساخت: بر اساس این سیاست‌ها که در سال ۱۳۶۸ در کشور به مرحله عملیاتی رسید، مقرر بود نرخ باروری کل که در آن سال رقمی برابر ۶.۴ نفر بود در سال ۱۳۸۵ به ۴ نفر برسد، اما در عمل نرخ باروری کل ایران در سال ۱۳۷۱ و ۱۴ سال زودتر به رقم ۳.۶ رسید. این در حالی است که در ۲۵ سال گذشته نرخ باروری کل در دنیا به عنوان مثال در کشور آمریکا از ۲.۱ به ۲ و در کشور ایتالیا از ۱.۳ به ۱.۴ فرزند رسیده است.

وی ضمن بر شمردن برخی از عوامل کاهش نرخ باروری کل گفت: عوامل مختلف اقتصادی و اجتماعی در کاهش این نرخ موثر بوده است به طوری که در سه دهه گذشته تمام کشورهای جهان و منطقه نیز با کاهش تعداد موالید روبه رو بوده‌اند به عنوان مثال در کشورهای ترکیه، عربستان و پاکستان؛ نرخ باروری به ترتیب از ۳.۶ به ۲.۰۸، از ۵.۵ به ۲.۹ و از ۶.۱ به ۳.۶ رسیده است اما ایران در میان ۲۶ کشور منطقه از نظر این شاخص اکنون از آخر دوم و در میان ۲۰۹ کشور جهان در فرزندآوری رتبه¬ی ۱۴۶ را دارد.

علی محمد زاده گفت: ترکیه اگر چه هم اکنون در مرز حد جایگزینی است، ولی سیاست‌های باروری این کشور، خانواده‌ها را به سه فرزندی ترغیب می‌کند.

وی به عوامل تاثیرگذار فرهنگی در کاهش رشد جمعیت اشاره کرد و گفت: پژوهشگران آمریکایی عوامل متعددی مانند رواج زندگی مجردی، فرار جوانان از ازدواج و گرایش به داشتن تنها یک فرزند را در کاهش نرخ کل باروری در کشورهای مسلمان و در حال توسعه موثر دانسته و گفته‌اند: این نرخ در سی سال گذشته در جهان ۳۳ درصد کاهش یافته است، ولی در جهان اسلام ۴۱ درصد و در ایران کاهش آن حیرت‌آور بوده است.

دبیر علمی این همایش در ادامه به توضیح مفهوم نرخ رشد جمعیت پرداخت و اظهار داشت: در نرخ رشد جمعیت؛ رشد طبیعی به معنای تفریق مرگ و میرها از موالید و رشد مطلق به معنای رشد طبیعی به علاوه مهاجرت‌های به داخل و منهای مهاجرت‌های به خارج است که هر دو به صورت درصد بیان می‌شوند. در سال ۱۳۶۸ با در نظر گرفتن معاودین عراقی و مهاجران افغان نرخ رشد جمعیت ایران ۳.۹ درصد بود که تحت تاثیر عوامل متعدد از جمله سیاست‌های کنترلی ۱۲ سال زودتر و در سال ۷۳ این شاخص به عدد ۲.۳ درصد رسید.

علی محمد زاده گفت: برنامه‌ باید مدیریت شود و هر برنامه با اهداف خود شناخته می‌شود و سیاست‌های تحدید موالید از جمله برنامه‌هایی بود که اگر چه در ابتدای امر به درستی به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و توسط وزارت بهداشت نیز اجرایی شد، اما پس از رسیدن به اهداف خود در سال ۱۳۷۹، باید متوقف می‌شد، که نه تنها این اتفاق نیفتد بلکه راه افراط را طی کرد و سایر زمینه‌ها نیز در جامعه این مسئله را تشدید کرد.

وی گفت: یکی از دلایل این امر قانون مبهم و بی‌توضیح مناسب و بدون حدود و محدوده ای بود که در مجلس تصویب شده بود و اینک در دوره جدید باید شفاف سازی و ابهام زدایی شود.

علی محمد زاده گفت: در این ارتباط تنها خط قرمز، که هرگز نباید از آن عبور شود، تامین سلامت مادر و کودک و مراقبت ویژه از مادران پُرخطر با تعریف واقعی است.

وی مسئله جمعیت را یک موضوع حیاتی و استراتژیک برای کشورها ذکر و اظهار داشت:: خانواده‌ها در تصمیم‌گیری برای انتخاب تعداد فرزندان خود آزادی عمل و مسئولیت پذیری دارند، اما دولت‌ها و مدیران جامعه نیز باید از آگاهی بخشی به عموم مردم دریغ نکنند و با توجه به نیازها و اقتضائات راهبردی کشور باید سیاست-های روشن حمایتی اتخاذ کنند.

دبیر علمی همایش سیاست‌های جمعیتی که در اجتماع چهارصد نفری پزشکان از سراسر کشور سخن می‌گفت، ادامه داد: فرهنگ سازی برای فرزندآوری در کنار تصویب قوانین و امتیازات تشویقی و توقف سیاست‌های تحدید نسل کارسازتر خواهد بود؛ امروز اگر خانواده‌ها با دیدگاه اسلامی به نقش مادری و مدیریت تربیتی او درخانه ارزش دهند و زن را در طی این مسیر حمایت نمایند، در برابر رخنه فرهنگ غرب ایمن خواهیم بود و با دید بازتری، موضوع فرزندآوری و فرزندپروری پیگیری خواهد شد.

وی گفت: باید هماهنگی و تعادل بین کار و زندگی خانم‌های شاغل، در سازمان‌های ما مورد توجه قرار گیرد و خانواده به معنای اصیل خود، تداعی‌گر خوشبختی باشد.

عضو شورای راهبردی آمار و اطلاعات جمعیتی گفت: در ۲۵ سال گذشته، نرخ رشد جمعیت جهان روند نزولی به خود گرفته و از ۱.۶ به ۱.۲ درصد رسیده است، ولی رقم خالص آن در ایران از ۳.۲ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۱.۳ در سال ۱۳۹۳ رسیده است.

این استاد دانشگاه به نرخ رشد جمعیت و رتبه ۲۳ ایران در میان ۲۶ کشور حاضر در منطقه اشاره و اظهار کرد: برای بررسی جمعیت جوان یک کشور کافی است به بررسی جمعیت زیر ۱۵ سال و بالای ۶۰ سال در جامعه بپردازیم. بر اساس تعریف تعداد افراد زیر ۱۵ سال از ۴۰ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۲۳ درصد در سال ۱۳۹۲ رسیده است و آمار افراد بالای ۶۰ سال در یک کشور با آمار جوان آن باید زیر ۴ درصد باشد، که در ایران هم اکنون به ۸.۲ درصد رسیده است.

علی محمدزاده تصریح کرد: سرعت کاهش جمعیت در ایران نظر محققان آمریکایی را به خود جلب کرده است به طوریکه بر اساس یک مقاله منتشر شده در سال ۲۰۱۳ این پژوهشگران کاهش شدت درجه جوانی و افزایش سرعت پیری در ایران را در مسیری برای رسیدن به کشورهای توسعه یافته ارزیابی کرده‌اند، در صورتی که ایران برای تکمیل زیرساخت‌های لازم در تمام جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، نیازمند نیروی جوان، مولد و فعال در صحنه است.

وی گفت: آلن ویسمن روزنامه‌نگار آمریکایی با بررسی نرخ باروری کل در ایران می‌نویسد: برنامه کنترل جمعیت ایران باید برای کشورهای در حال توسعه و غیر از کشور آمریکا و جوامع اروپایی الگو باشد.

این استاد دانشگاه با اشاره به عوارض سزارین و مزایای زایمان طبیعی گفت: رایگان شدن زایمان طبیعی توسط مسئولان وزارت بهداشت نخستین قدم مثبت برای جلب اعتماد مادران جوانی است که قصد فرزندآوری دارند، اما اکنون دنیا شاهد زایمان طبیعی بدون درد و در آب است و در این رابطه باید زیر ساخت‌های ما بهبود یابد.

وی گفت: هم اکنون برخی متخصصان زنان، زایمان و نازایی، مادران باردار را با توجه به شرایطی که هست، به عمل سزارین تشویق می‌کنند و به جز این، برخی خانم‌های جوان نیز از زایمان طبیعی ترس دارند. باید اعتماد عمومی مادران و پزشکان را نسبت به ماماها و امکان توانمند زایمان طبیعی افزایش داد.

علی محمدزاده ادامه داد: یکی از ده‌ها عاملی که باعث کاهش نرخ باروری کل در کشور شده است، مساله سقط جنین است که به دو صورت قانونی و غیر قانونی انجام می‌شود؛ بر اساس آخرین آمار اعلام شده در سال ۱۳۹۱، حدود هفت هزار متقاضی سقط جنین به پزشکی قانونی ارجاع شده‌اند که از این تعداد ۷۲ درصد واجد شرایط تشخیص داده شده‌اند و این موارد در فهرست سقط‌های قانونی می‌گنجند.

این پزشک با طرح این سوال که اگر عامل اصلی سقط جنین، خطر ادامه بارداری برای مادر یا جنین یا هر دو نباشد، آیا اقدام به سقط جنین توسط فرد غیرحرفه‌ای و در محیط ناامن برای مادر بی خطر است؟، تصریح کرد: فارغ از سقط جنین‌های قانونی که سقط ‌های درمانی هستند، روزانه ۶۸۴ مورد سقط غیرمجاز صورت می‌پذیرد. آمار سقط در کشور کانادا که کمتر از نصف جمعیت ما را دارد، حدود ۲۷۰ مورد و برای آمریکا که ۵ برابر جمعیت ما را دارد، ۴۲۰۰ مورد در روز است.

علی محمد زاده افزود: اصل سیاست کنترل جمعیت و قرارگیری رایگان وسائل جلوگیری از بارداری در اختیار مردم، پیشگیری از بارداری‌های ناخواسته و فاصله گذاری بین موالید بود، اما سوال اساسی اینجاست که چرا اکنون که آمار دسترسی زوج‌ها به وسایل جلوگیری از بارداری ۸۰ حدود درصد است، باز هم یک سوم بارداری‌ها ناخواسته است و یک دوم این بارداری‌ها به سقط جنین منتهی می‌شود.

وی گفت: آمار ناباروری زوجین ۲۰ تا ۲۵ درصد است در حالیکه این آمار در دنیا بیش از ۱۵ درصد است و نقش عوامل مختلف از جمله جراحی‌های پیشگیری از بارداری و سایر راههای جلوگیری و سقط‌های غیر قانونی، در شیوع بالای ناباروری در ایران، باید مورد پژوهش و سنجش قرار گیرد.

عضو کمیسیون بهداشت شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده خاطرنشان کرد: اگر جمعیت بالای ۶۰ درصد یک کشور ۷ تا ۱۴ درصد باشد، آن جامعه در فاز اول سالمندی قرار می‌گیرد، اگر آمار مربوط به این جمعیت ۱۴ تا ۲۱ درصد باشد آن جامعه را سالمند شده تلقی می‌کنند و اگر افراد بالای ۶۰ درصد در کشوری بیش از ۲۱ درصد باشد آن جامعه را فوق سالمند می‌نامند و بر اساس این تعریف اکنون ایران در مرحله اول سالمندی است.

این استاد دانشگاه با اشاره به پدیده سالمندی گفت: مسئولان اعلام کرده‌اند در حال حاضر ۵۵ درصد از مجموع کل سالمندان کشور به عینک، ۴۲ درصد به دندان مصنوعی و ۷۵ درصد نیز به ویلچر و واکر نیاز دارند در حالیکه به دلیل مشکلات اقتصادی امکان دسترسی به این ملزومات زندگی را ندارند؛ پس در سه دهه دیگر که تعداد سالمندان کشور به سه برابر افزایش می‌یابد، به این نوع مسائل و شرایط دیگر چگونه باید رسیدگی کاملی صورت پذیرد؟

وی سهم یک فرد سالخورده از صندوق بیمه را ۱۰ تا ۱۵ برابر بقیه افراد ذکر کرد و گفت: سالمندی بیماری نیست ولی نیمی از بار بیماری‌ها در جامعه مربوط به پیران است.

علی‌محمد زاده با بیان اینکه رابطه مستقیمی میان شاخص میانه سنی و نسبت سالمندی در جامعه وجود دارد، تصریح کرد: در سال ۱۳۷۵ شاخص میانه سنی کشور ۲۰ سال بوده است که این آمار در سال ۱۳۸۹ به ۲۷.۱ رسیده در حالیکه این میانگین شاخص میانه سنی در همین سال برای کل دنیا رقم ۲۹.۲ بوده است و اگر این روند کاهش باروری همچنان ادامه یابد، بر اساس آمارها در سال ۱۴۲۹ رقم شاخص میانه سنی کشور به ۴۰ تا ۴۳ سال برای افراد می‌رسد، در حالیکه این عدد برای جهان، ۳۷.۹ خواهد بود.

علی‌محمد زاده پس از این همایش با شرکت در جلسه شورای راهبردی بسیج جامعه پزشکی استان اصفهان به بحران مادری در جوامع اروپایی و روسیه اشاره کرد و گفت: رئیس جمهور روسیه در یکی از سخنرانی‌های خود گفته است، اگر روسیه و دیگر کشورهای اروپایی نتوانند معضل کاهش شدید نرخ باروری خود را حل کنند، با بحران مادری در نیمه دوم قرن بیست و یکم، از قدرت سیاسی و اقتصادی آنها چیزی جز نام نخواهد ماند.

وی بیان کرد: برخی متخصصان به جای آگاه سازی و گره گشایی از ذهن ها، به دنبال سیاسی کاری و عادی سازی وضعیت و انکار واقعیت ها روی آورده اند.

این استاد دانشگاه در خاتمه خاطرنشان کرد: راهی که کشورهای پیشرفته در کنترل جمعیت در گذشته رفته‌اند و پشیمانی‌های امروز آنها و مصائب و مشکلات کنونی که جامعه آنها را در بر گرفته، برای ما آموزگار و پندآموز است.