رضا منتظر، از پزشکان محقق و با سابقه در طب سنتی اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار سینا درباره بند 12 سیاست‌های کلی سلامت ابلاغیه مقام معظم رهبری اظهار کرد: مقام معظم رهبری در بند 12 بازشناسی، تبیین، توسعه و ترویج طب سنتی را از رؤسای 33 قوه و مجمع تشخیص مصلحت نظام خواستار شدند.
این محقق طب سنتی اذعان داشت: معظم له همچنین توسعه کشاورزی گیاهان دارویی، آموزش و توسعه طب سنتی و روابط با سایر کشورها در این زمینه را خواستار شده‌اند لیکن امروز این مهم به طور مطلوب اجرایی نشده و حرکت در این جهت به صورت لاکپشتی بوده و جوابگوی نیازهای کشور نیست.
این پزشک به جایگاه طب سنتی در سند 20 ساله کشور اشاره کرد و گفت: با توجه به شرایط منطقه و جهان و تحریم‌های موجود اجرای این سند ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است و اهمیت استراتژیک دارد و ما باید در طب و درمان به خودکفایی برسیم.
منتظر، با اشاره به جایگاه طب سنتی در ایران در مقایسه با سایر کشورها بیان کرد: متأسفانه طب سنتی همچنان جایگاه خوبی در کشور ما ندارد چرا که سال‌ها این طب در کشور تعطیل بود و الان 10 سال است که مجدداً راه اندازی شده که آن هم بسیار محدود و بدون توجه به ظرفیت‌های موجود و عقبه این طب در کشور بوده است.
مسئولین در طب سنتی به پتانیسل‌های موجود توجه نکره‌اند
وی اظهار کرد: متاسفانه بازشناسی که اولین تأکید مقام معظم رهبری در بند 12 بوده به خوبی انجام نشده است و مسئولین در طب سنتی به پتانیسل‌های موجود توجه نکره‌اند، چرا که پزشکان متعددی با سابقه مطالعاتی و پایان نامه و کار تحقیقاتی و تجربه عملی هستند که از 20 سال قبل یعنی سال‌ها قبل از تأسیس دانشکده‌های طب سنتی در این حوزه فعالیت داشته اند، طبیعتا تجربیات آنها باید به خدمت گرفته می‌شد که نشده است.
مسئولین مربوطه از سال ۱۳۸۶ که دانشکده‌ها را تأسیس کردند به این مهم توجه نکرده و طب سنتی را از صفر شروع کردند! آیا طب سنتی قبل از سال ۸۶ هیچ عقبه و ظرفیتی در کشور نداشت؟
این محقق طب سنتی در پاسخ به سؤالی در مورد اینکه چرا تاثیری که فارغ التحصیلان طب سنتی دارند در جامعه محسوس نیست ؟ گفت: از سال ۱۳۸۶ که این دانشکده‌ها تأسیس شد تا به امروز حدود 100 نفر فارغ التحصیل داشته ایم که روشن است با توجه به جمعیت 80 میلیون نفری این تعداد محدود نمی‌توانند عملا تأثیر مهمی داشته باشند.
این پزشک محقق افزود: از طرف دیگر همین تعداد اندک فارغ التحصیل نیز اجازه طبابت ندارند یا باید عضو هیئت علمی شده و کار تحقیقاتی انجام دهند و بیشتر زمان خود را به جلسات و آئین نامه‌ها سپری کنند یا در چند سلامتکده‌ای که در تهران تأسیس شده مشغول کار شوند که پاسخگوی انبوه نیازهای جامعه نیست.
منتظر، تصریح کرد: مشکل دیگر این است که بیشتر افرادی که در حال حاضر دانشجوی طب سنتی شده اند هیچ سابقه‌ی علمی، تحقیقاتی با طب سنتی ندارند، برخی از آنان هم به این دلیل که در تخصص‌های دیگر قبول نشده‌اند به طب سنتی روی آورده‌اند بدون اینکه اعتقاد زیادی به طب سنتی داشته باشند که این خود می‌تواند در آینده مشکل ساز شده موجب دیده نشدن خدمات طب سنتی در جامعه باشد.
وی با اشاره به نقش فرهنگستان علوم پزشکی گفت: فرهنگستان علوم پزشکی گرچه می‌تواند به عنوان یک تشکیلات علمی در رشد طب سنتی مؤثر باشد اما به نظر من راهکار اساسی حل این معضل این است که سازمان و تشکیلات طب سنتی در کشور باید مستقل از وزارت بهداشت باشد زیرا در میان بدنه و در میان مسئولان وزارت بهداشت افرادی هستند که به هر دلیل مخالف توسعه طب سنتی هستند، طبیعتاً این افراد که بعضاً از نفوذ زیادی هم برخوردارند مانع شتاب این حرکت می‌شوند.
این محقق طب سنتی در ادامه به رویکرد سازمان بهداشت جهانی به طب سنتی اشاره و تصریح کرد: در سال‌های اخیر WHO اعلام کرده که کشورها باید به طب سنتی خود بها بدهند و یکی از دلایلی که وزارت بهداشت پذیرفت که نگاهی ویژه به طب سنتی داشته باشد همین مصوبه سازمان بهداشت جهانی بود.
منتظر با بیان اینکه از نظر تاریخی برخلاف آنچه در برخی منابع غربی آمده طب سنتی از ایران به یونان منتقل شده است، گفت: اسکندر مقدونی بعد از حمله به ایران دستور داد کتب طبی ایرانیان به یونانی ترجمه و اصل ایرانی آن آتش زده شود، به این ترتیب طب از ایران به یونان منتقل شد و در آنجا توسط افرادی مثل بقراط وجالینوس پروبال گرفت، بعد از ایجاد رکود در آن سرزمین با مهاجرت اطبای یونانی به ایران دوباره این علم به ایران بازگشت و از طریق افرادی مثل بوعلی سینا و زکریای رازی مجدداً رشد کرد و به تکامل رسید.
منتظر، در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چرا داروهای طب سنتی شامل حمایت‌های بیمه‌ای نمی‌شود اذعان کرد: حمایت‌های بیمه از طب سنتی می‌تواند باعث رشد طب سنتی در کشور شود ضمن اینکه هزینه‌های بیمه را نیز کاهش می‌دهد که این موضوع به نفع کشور و سازمان‌های بیمه‌گر است اما عده‌ای ظاهراً نمی‌خواهند این اتفاق بیفتد.
سوال: چرا داروهای طب سنتی و فرآورده‌های آن تاثیرگذاری لازم را نسبت به داروهای شیمیایی ندارند؟
وی گفت: این تصور که داروی گیاهی همیشه کند یا دیر اثر می‌کند اشتباه است، داروی گیاهی زمانی کند یا دیر اثر می‌کند که پزشک آن را اشتباه یا در زمان نامناسب تجویز کرده باشد، اگر شخص تسلط کافی به مبانی طب سنتی داشته باشد به بینش لازم در تجویز دارو و روشهای درمانی خواهد رسید در این صورت حتی یک قلم داروی گیاهی سریع اثر می‌کند.
این محقق طب سنتی در توضیح ادعای خود بیان کرد: در طب سنتی بر این عقیده هستیم که در بدن بیماران بعضی اخلاط مزاحم وجود دارند که قبل از تجویز دارو باید از بدن خارج شوند ،به عبارت دیگر دارو در بدنی که پر از سموم و اخلاط بد باشد اثر نمی‌کند که توضیح آن مفصل است و لازمه آن دانستن مبانی این طب است.
البته لازمه تاثیر داروها پاکسازی بدن از اخلاط است، اصل مهمی که در خیلی از مراکز طب سنتی رعایت نمی‌شود و از همان جلسه اول مقادیر زیادی داروی گیاهی به بیمار می‌دهند که اثر نمی‌کند.
این پزشک محقق با تأکید مجدد که باید از ظرفیت‌های موجود استفاده بیشتری شود در پایان گفت: لازم است در طب سنتی کرسی‌های آزاد اندیشی که مورد تاکید حضرت آقا است راه‌اندازی شود چرا که باعث می‌شود بدون هیچ حب و بغضی در محیطی صمیمی و با استدلال و منطق بتوانیم به تبادل نظر پرداخته و آن را عملیاتی کنیم، ضمن این که مباحث این کرسی ها باید رسانه‌ای شود تا مردم و مسئولین دیدگاه‌های مختلف را بشنوند و گفتمان غالب را برگزینند.