بـسـم الــلّــه الـرّحـمـن الـرّحـیـم
و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین و لعنه الله علی اعدائهم اجمعین
تدابیر دوران بارداری(1)
مقالات تدابیر دوران بارداری شامل این مقالات می باشد:
تنش هاي روحي، وظايف مردانه!، انتخاب پزشك معالج، انتخاب بيمارستان، تغذيه، نزديكي،استحمام.
ترک خوردن پوست، مراقبت های دهان و دندان، یبوست، دخانیات و الکل، پیشگیری از زردی نوزاد، حجامت، تأمین کلسیم، مسافرت، ورزش، افزایش وزن، ترش کردن.
ویار (هوسانه های طبیعی، هوسانه های غیر طبیعی؛ تهوّع و استفراغ بارداری)، فشار خون بارداری، کهیر.
تنش های روحی
هر گونه ناراحتی و استرس زن در طول دوران بارداری بر جنین وی تاثیر می گذارد. اگر می خواهید فرزندی خوش اخلاق داشته باشید، از فکر و خیال و غم و غصّه بی دلیل پرهیز کنید. در صورت ضرورت از آرام بخش های ساده ای مثل ترکیب مساوی عرق بیدمشک و بهارنارنج؛ عرق بادرنجبویه؛ گلاب(مصرف خوراکی) و مانند آنها(البته با مشورت پزشک معالج خود) بهره بگیرید. یادتان باشد که حتّی یک ساعت استرس هم عینا در زندگی آینده فرزندتان منعکس خواهد شد بنابراین در این دوران، بی خیال دنیا و مافیها باشید!
وظایف مردانه!
مردی که همسر وی باردار است باید:
۱- به ویارهای وی توجّه کند و در حدّ امکان در تامین خواسته های او در این زمینه بکوشد.(به جز ویارهای غیر طبیعی مثل تمایل به خاک خوردن که باید از طریق مراجعه به پزشک درمان شود.)
۲- به هیچ وجه، حتّی برای زمانی کوتاه، کدورتی از همسر خود در دل نگه ندارد؛ چرا که این امر(حتّی اگر به وی ابراز نشود) بلافاصله در قلب زن تاثیر منفی می گذارد و این مساله می تواند در جنین نیز عوارض ناخوشایندی به بار آورد.
۳- نیازهای عاطفی زن باردار بسیار بیش از زمان های دیگر است و مرد باید به آنها توجّه کافی کند. کمی انصراف ظاهری زن از مرد در این دوران و تمرکز او روی مسایل بارداری ، به معنای کم شدن علاقه او به همسرش نیست و نباید باعث دلخوری مرد شود. یک نکته مهم در این دوران، نگرانی زن از آینده رابطه عاطفی خود با مرد با حضور یک رقیب جدّی به نام فرزند است که مرد باید اطمینان کافی در این زمینه را به همسرش بدهد. البتّه بسیاری از مردها نیز چنین نگرانی دارند که وظیفه متقابلی را بر دوش زن می گذارد.
انتخاب پزشک معالج
توصیه ما این است که پزشکی که در طول بارداری به وی مراجعه می کنید، دارای این خصوصیات باشد:
* هم جنس باشد.
* همان پزشکی باشد که زایمان شما را انجام خواهد داد. این امر موجب اطمینان خاطر زن باردار به ویژه به هنگام زایمان خواهد شد.
* از پزشکانی که سونوگرافی را به صورت یک عادت در تمام ویزیت ها انجام می دهند نباشد. بر خلاف تصورات قبلی، زیان های سونوگرافی برای جنین به تدریج در مطالعات علمی جدید آشکار می شود. مطلوب آن است که در طول بارداری هیچ وقت سونوگرافی انجام نشود. اگر هم ضرورتی پیش آمد به حدّاقل دفعات بسنده شود. هرگز پزشک خود را برای انجام سونوگرافی های غیر ضروری – و از جمله برای تعیین جنسیت جنین – تحت فشار نگذارید.
* پزشک باید در دسترس بیمار باشد. به این معنا که هم فاصله مکانی محل زندگی بیمار و مطب پزشک زیاد نباشد و هم این که از شمار متخصّصانی نباشد که به جهت تعداد زیاد بیماران، نمی توانند به موقع و با دقّت شما را ویزیت کنند.
* پزشکی را انتخاب کنید که اعتقاد راسخ به انجام زایمان طبیعی داشته باشد. خودتان نیز به هیچ وجه برای انجام سزارین، او را تحت فشار نگذارید.
انتخاب بیمارستان
بهتر است بیمارستانی که تصمیم به زایمان در آن را دارید از قبل مشخّص کنید. این کار باعث آرامش خاطر شما می شود. به جای تکیه بر ظواهر و تبلیغات، از تجربه سایر زنان استفاده کنید. سعی کنید بیمارستانی را انتخاب کنید که:
* حتّی المقدور پرسنل بخش زایمان آن همگی زن باشند. در مورد خوش اخلاق بودن پرسنل بیمارستان هم با وسواس تحقیق کنید. مشکلات روحی طبیعی زن پس از زایمان، نباید با برخوردهای نامناسب پرسنل بیمارستان مضاعف شوند.
* به محل زندگی شما نزدیک باشد.(در مدّت حدّاکثر ۱ ساعت قابل دسترسی باشد.)
* زیاد شلوغ نباشد.
* فراموش نکنید که بیمارستانهای گرانتر لزوماً بیمارستانهای بهتری نیستند. بیمارستان را بر اساس نوع بیمه و میزان بودجه خود انتخاب کنید و استرس هزینه های سنگین زایمان را به استرس های دیگر این دوران اضافه نکنید. حتّی بسیاری از بیمارستان های خیریه، گاه خدماتی کامل تر از بیمارستان های خصوصی گران قیمت ارایه می کنند.
* ترجیحا بیمارستانی باشد که پزشک معالج شما در آن کار می کند یا آن که حدّاقل از بیمارستان هایی باشد که این اجازه را می دهند که پزشک معالج شما بتواند به هنگام زایمان بر بالین شما حاضر شود.
تغذیه
تغذیه در دوران بارداری نیاز به وسواس زیادی ندارد. رژیم سالم غذایی روزمرّه، اغلب برای تامین نیازهای بارداری کفایت می کنند. علاوه بر آن توجّه به نکات ذیل می تواند مفید باشد:
۱- مادران باردار بهتر است حتّی المقدور از مصرف غذاهای تند یا تلخ خودداری کنند.
۲- از مصرف هر غذایی که هضم آن برایشان سنگین است پرهیز کنند؛ پرخوری نکنند و غذا را کاملاً بجوند.
۳- بعضی خوراکی ها یا داروهای گیاهی می توانند خطراتی را، هر چند اندک، برای جنین به همراه داشته باشند لذا توصیه می کنیم که مادران باردار و به ویژه بانوانی که سابقه یا خطر سقط جنین، خونریزی دوران بارداری و مشکلات مشابه دارند؛ مصرف آنها را به حدّ اقل کاهش دهند و به ویژه در مورد داروهای گیاهی تنها با مشورت پزشک مجرّب اقدام کنند:
خوراکی ها: باقلا، فلفل، تره، جعفری، پیاز، سیر، زعفران، کنجد و روغن کنجد، نخود، میوه های ترش و …
داروها: سیاهدانه، دارفلفل، ابهل، رازیانه، گل گاوزبان، صبر زرد(آلویه ورا)، سنا، روغن کرچک، بومادران و …
۴- کنجد و روغن آن خطر سقط جنین را افزایش می دهند؛ به همین دلیل همان قدر که مصرف آن در ماه های نخست بارداری می تواند نامطلوب باشد، مصرف آن در ماه آخر بارداری و به ویژه یک هفته به زایمان می تواند به انجام زایمانی طبیعی و آسان کمک کند.
۵- از مصرف مرغ پرورشی در دوران بارداری پرهیز کنید؛ چرا که تعادل هورمونی مادر را به هم می زند و این امر می تواند بر جنین نیز اثر نامطلوبی داشته باشد.
۶- نوشیدنی های کافیین دار مثل چای، قهوه و نوشابه های کولا می توانند باعث تولّد نوزاد با وزن کم و عوارض عصبی شوند. لذا از مصرف آنها پرهیز کنید.
۷- شکلات ها علاوه بر این که مقدار کمی کافیین دارند حاوی تیوبرومید نیز می باشند که شبیه کافیین است؛ لذا از مصرف شکلات هم پرهیز کنید.
۸- بر خلاف آن چه که بسیاری از مادران تصوّر می کنند؛ هیچ ضرورتی ندارد که در دوران بارداری مصرف گوشت و سایر فرآورده های حیوانی(لبنیات، تخم مرغ و …) افزایش پیدا کند؛ بلکه به عکس اگر در این دوران، در ترکیب رژیم غذایی، غلبه با غذاهای گیاهی باشد؛ مادر و جنین از فواید آن بهره های زیادی خواهند برد.
۹- توصیه به مصرف غذاهای گیاهی به معنی آن نیست که رژیم غذایی مادر از تنوّع کافی برخوردار نباشد؛ بلکه باید ضمن مصرف انواع غذاها، نیازهای غالب و اصلی از راه غذاهای گیاهی تامین شود.
۱۰- بیشتر شدن سهم غذاهای خام در رژیم غذایی مادر باردار و به ویژه مصرف حدّاقلی غذاهای سرخ کرده نیز مطلوب است.
۱۱- آب عسل: توصیه اکید می کنیم که از هنگامی که تصمیم به بارداری می گیرید تا زمان بارداری و پس از آن تا پایان دوران شیردهی روزی ۳-۲ لیوان آب عسل مصرف کنید. به این ترتیب که عسل را با غلظت دلخواه (۱/۵-۱ قاشق غذاخوری به ازای هر لیوان) در آب حل کرده کمی آب لیموترش تازه به آن اضافه کرده پس از خنک شدن به صورت جرعه جرعه میل کنید. این ترکیب فوق العاده، در جلوگیری از یبوست، پیشگیری و درمان انواع کم خونی و ضعف، پیشگیری از زردی نوزاد، پیشگیری و درمان تهوّع و استفراغ دوران بارداری و ویارهای غیرطبیعی مادر، افزایش هوش و زیبایی نوزاد و … بسیار موثّر است. لذا هرگز از مصرف آن غافل نشوید.
۱۲- جوانه گندم: دقیقا مثل آب عسل توصیه می کنیم که از هنگامی که تصمیم به بارداری می گیرید تا زمان بارداری و پس از آن تا پایان دوران شیردهی، جوانه گندم مصرف کنید. مصرف روزانه یک قاشق مربّاخوری پودر جوانه گندم، علاوه بر پیشگیری از کم خونی و یا درمان کم خونی موجود، در کاهش ضعف، درمان ویارهای غیر طبیعی، کاهش و درمان مشکلات هورمونی پس از بارداری و برقراری جریان شیر مناسب در دوران شیردهی بسیار موثّر است. این مقدار جوانه گندم را می توانید به تنهایی، یا همراه با کمی شیر، ماست، سالاد، آبمیوه و مانند آن مصرف کنید. در صورت استفاده از جوانه گندم تازه، این مقدار را به ۵-۴ قاشق غذاخوری افزایش دهید.
۱۳- چند نکته برگرفته از روایات:
* مصرف کندر در دوران بارداری، عقل کودک را افزون می کند؛ اگر پسر باشد؛ بیداردل و آگاه و دلیر خواهد شد و اگر دختر باشد؛ زیباروی و دارای باسنی بزرگ می شود و بهره او نزد همسرش زیاد خواهد شد. توصیه ما این است که در چند ماه اوّل بارداری، روزی یک نخود کندر را زیر دندانهای جلوی خود قرار داده آهسته بجوید تا شیره آن کاملاً کشیده شود. بعد از ۴ تا ۵ دقیقه، باقیمانده کندر که مانند آدامس شده است را دور بیاندازید. این بهترین روش مصرف کندر است. اما ریختن آن داخل کپسول، مصرف آن به همراه عسل یا بلعیدن دانه های کندر اگر چه از اثر آن کمی می کاهند؛ اما روشهایی قابل قبول هستند.
* مصرف «به» در دوران بارداری، بوی کودک را خوش و اخلاقش را نیکو می کند. البته عدّه ای اعتقاد دارند که واژه «سفرجل» که در روایات آمده است به معنای گلابی است. اگرچه نظر نخست قوی تر است، امّا شما می توانید احتیاط کنید و هر دوی آنها را نوش جان کنید.
* مصرف خربزه در این دوران(به ویژه اگر با پنیر مصرف شود)، فرزند را خوش روی و خوش خوی می کند.
* مصرف سویق در دوران بارداری فرزندی قوی را در پی خواهد شد. ساده ترین شکل سویق، آرد گندم بو داده است. البتّه موضوع سویق، بحثی تخصّصی را می طلبد.
* مصرف خرما در بارداری، فرزندی بردبار، پاک و زیبا را به ثمر می نشاند. به ویژه در روایات بر مصرف خرما در دوران زایمان تاکید ویژه ای شده است بنابراین در ماه آخر بارداری از مصرف خرما دریغ نکنید. به تجربه هم ثابت شده است که این امر به تسهیل زایمان کمک بسیاری می کند. اگر چه به طور معمول به شما اجازه داده نخواهد شد که در اتاق زایمان چیزی بخورید؛ اما سعی کنید پنهان از دید پرسنل اتاق زایمان، خرما را در اتاق زایمان نیز مصرف کنید!
نزدیکی
تنها محدودیت مطلق برای نزدیکی در دوران بارداری، ماه آخر است اگرچه محدود کردن این رابطه در تمام دوران بارداری هم، مورد تاکید برخی اطبّای بزرگ قدیم هست. نکته مهم در این مورد، توجّه به نیازهای جسمی و به ویژه روحی زن برای برقراری رابطه زناشویی است که اغلب مورد غفلت واقع می شود؛ حتّی بسیاری از مردان با این تفکّر که باید فداکاری کنند و در این دوران از این نیاز خود چشم پوشی کنند؛ از رابطه زناشویی با همسر باردار خود فاصله می گیرند غافل از این که اکثر بانوان همچنان در طول دوران بارداری، نیاز جسمی و به ویژه نیاز عاطفی به این رابطه دارند و حتّی نیاز عاطفی این دوران می تواند بیش از نیاز عاطفی قبل از بارداری باشد. بنابراین تا پیش از ماه آخر بارداری– جز در موارد خاصّی که پزشک تعیین می کند – محدودیتی برای نزدیکی وجود ندارد. البتّه با بزرگ شدن تدریجی شکم زن، نزدیکی باید با آرامش و احتیاط بیشتری صورت گیرد و در صورت ضرورت، زن و مرد جای خود را به هنگام نزدیکی عوض کنند.
استحمام
توقّف در حمّام باعث نرم شدن عضلات و رباط ها می شود. بنابراین اگر مادر در اوایل دوران بارداری زیاد حمّام برود، احتمال سقط جنین افزایش پیدا می کند و بهتر است در این ماه ها؛ حمّام رفتن در حدّ نیاز و کوتاه و مختصر باشد. به عکس در ماه پایانی بارداری اگر تعداد و مدّت استحمام مادر بیشتر باشد؛ زایمان با سهولت بیشتری انجام خواهد شد. البته توقّف طولانی در حمّام بسیار گرم هم چندان توصیه نمی شود.