ترجمه: حبيبه برغمدي2
 

چکـــــیده

صنعت و فن‌آوري كمك‌هاي شايان توجهي به تسهيل و تسريع توليدات بشر كرده است، اما به راستي معلوم نيست كه آيا فوايد صنعت، ارزش مشكلات و مصائبي را هم كه به همراه خود آورده داشته است يا نه. از جمله اين مصائب، بيماري‌ها و سمومي هستند كه صنعت از طريق مواد غذايي وارد بدن ما مي‌كند. در اين مقاله نويسنده هشت ماده غذايي را معرفي مي‌كند كه هم از نظر كارشناسان بهداشت و هم از نظر خودِ توليدكنندگان، براي انسان مضرند و خود آنان از خوردن اين غذاها اجتناب مي‌ورزند. نويسنده، علاوه بر اشاره به انواع بيماري‌هايي كه ممكن است اين غذاها به دنبال داشته باشند، در مورد خوردن غذاهاي ناسالم و عواقب آنها هشدار مي‌دهد و خوانندگان را به استفاده از غذاهاي سالم و طبيعي ترغيب مي‌كند.
 

كليدواژگان: آسيب‌هاي فن‌آوري كشاورزي، مواد غذايي غيرارگانيك.

 

كارشناسان تغذيه وجود اقلامي مملو از سم و مواد شيميايي را در مواد غذايي تأييد مي‌كنند كه به سادگي جانشين برنامه غذايي پاك و سطح بالاي سلامت مي‌شوند. كارشناسان مناطق مختلف توضيح مي‌دهند كه چرا اين هشت غذا را نمي‌خورند.
 

سلامت خوراك به معناي انتخاب ميوهها، سبزي‌ها و گوشتي است كه از مرحله توليد تا فروش حداقل فرآوري را داشته باشند. اغلب آنها ارگانيك و به ندرت بايد ـ اگر نگوييم هرگز نبايد ـ حاوي مواد افزودني باشند. اما امروزه در برخي موارد، روشهاي توليدكنندگان مواد غذايي درست و پايدار نيستند. در نتيجه سلامت ما يا محيط زيست يا هر دو آسيب مي‌بينند.
 

بنابراين تصميم گرفتيم تا نگاهي نو بيندازيم به مواد غذايي از ديد افرادي كه زندگي خود را صرف سلامت يا خوراكي‌ها كرده‌اند. لازم نيست پاسخ آنها فهرست «غذاهاي ممنوع» را داشته باشد. اما محققان ممكن است با پيشنهادهاي پيدرپي، سلامتِ بيشتر و آسودگي خاطر را براي شما به ارمغان بياورند.
 

مطالعات نشان مي‌دهند كه افزايش بيسفنول‌آ در بدن بيشتر مردم، سبب توقف توليد اسپرم‌ها يا آسيب‌هاي كروموزومي به نسل حيوانات مي‌شود.

جول سالاتين11 از مالكان مزارع چندمنظوره و نويسنده كتاب نيم دوجين در كشاورزي مقاوم است.

مسئله: گله گاو با خوردن علف به تدريج رشد مي‌كنند، نه اينكه دانه‌هاي روغني غذاي آنها باشد، امروزه كشاورزاني كه به دنبال پروار كردن سريع حيوانات براي كشتارند، به آنها ذرت و سويا مي‌دهند، ولي پول بيشتر براي گاوداران (و كاهش قيمت‌ها در فروشگاه) به معناي كاهش مواد مغذي براي ماست.
 

بخش كشاورزي ايالات متحده و محققان دانشگاه كلمسون12 در پژوهش جامعي كه به تازگي انجام داده‌اند، با مقايسه گوشت گاوهاي ذرتخوار و گوشت گاوهاي علف‌خوار متوجه شدند كه بتاكاروتن13، ويتامين E، امگا 3، اسيد لينولوئيك مزدوج 14(CLA)، كلسيم، منيزيم و پتاسيم در گوشت گاو علف‌خوار بيشتر است. همچنين امگا 6 اشتعالي و چربي اشباع شده كه با بيماري قلبي ارتباط دارد نيز كم شده است. سالاتين مي‌گويد ما نياز داريم به اين نكته رجوع كنيم كه گاوها گياه‌خوارند و غذاي آنها ذرت و كود مرغي نيست.
 

راه حل: خريد گوشت گاو گياه‌خوار15 است كه در بازارهاي كشاورزان، فروشگاههاي اختصاصي خواربار16 و در سطح ملي در غذاهاي سالم پيدا مي‌شود. آنها معمولاً برچسب دارند؛ زيرا اين يك ارزش اضافه محسوب مي‌شود، اما اگر گوشت‌هاي برچسب‌دار را نديديد؛ از قصاب خودتان بپرسيد.

اولگا نايدنكو،17 دانشمند ارشد كارگروه محيط زيست است.
 

مسئله: مواد شيميايي، از جمله پرفلوئورواكتانوئيك اسيد 18(PFOA)، موجود در پوشش كيسه، بخشي از گروه تركيبي است كه بر اساس مطالعه اخير دانشگاه كاليفرنيا ـ ‌لس آنجلس19 ممكن است به ناباروري در انسانها بينجامد. در آزمايش حيوانات، اين مواد شيميايي باعث بيماري كبد، پروستات و سرطان لوزالمعده مي‌شود. مطالعات نشان مي‌دهند كه مايكروويو كردن باعث بخار شدن و انتقال مواد شيميايي به داخل ذرت مي‌شود. نايدنكو مي‌گويد: «آنها سال‌ها در بدن شما جمع مي‌شوند.» از آنجا كه مقاديري از اين تركيب مي‌تواند باعث سرطان در حيوانات آزمايشگاهي شود، محققان نگران ميزان سطح آن در انسان‌ها هستند.
 

دوپونت20 و توليدكنندگان ديگر قول داده‌اند تا سال 2015 بر اساس طرح داوطلبانه دفتر حفاظت محيط زيست21 پرفلوئورواكتانوئيك اسيد را به تدريج خارج كنند. اما ميليون‌ها كيسه ذرت از حالا تا آن زمان به فروش خواهد رسيد.
 

راه حل: روش قديميِ بودادن دانههاي ارگانيك ذرت در ديگ است. براي چاشني مي‌توانيد كره طبيعي يا ادويه خشك از جمله گياه شويد، برگ‌هاي سبزي‌ها يا سوپ مخلوط بيفزاييد. آن را به روش اصيل درست كنيد و روغن نارگيل استفاده كنيد. اگر هنوز هم ذرت بوداده مايكروويوي مي‌خوريد، عواقب آن را براي سلامت خود نمي‌دانيد.

جفري ماير،22 رئيس هيات مديره معيارهاي ارگانيك ملي23 است.
 

مسئله: ريشه سبزي‌ها، علف‌كش‌ها را جذب مي‌كند، آفت‌كش‌ها و قارچ‌كش‌ها به لك شدن آنها پايان مي‌دهند. در مورد سيب زميني (محبوب‌ترين سبزي ملي) ]بايد بدانيد كه[ سيب‌زميني‌ها در فصل رويش با قارچ‌كش‌ها سر و كار دارند، سپس با پاشيده شدن علف‌كش‌ها پيش از درو كردن محصول فيبرها نابود مي‌شوند و حتي پس از آن كه محصول سيب‌زميني برداشت شد، باز هم از دوباره جوانه زدنشان جلوگيري مي‌كنند.
 

ماهي‌هاي آزاد پرورشي ويتامين D كمتر و آلاينده‌هاي بيشتري دارند .
 

ماير مي‌گويد: «اين را امتحان كنيد سيب‌زميني سنتي از فروشگاه بخريد و براي جوانه زدن آن تلاش كنيد؛ جوانه نخواهد زد.» مدير مزرعه مؤسسه رودال24 كه همچنين شركت رودال25 از آنِ او و ناشر پيشگيري است، مي‌گويد: «من با پرورشدهندگان سيب‌زميني گفت‌وگو كرده‌ام. آنها بسيار صريح مي‌گويند كه هرگز سيب‌زميني‌هايي را كه مي‌فروشند، نمي‌خورند. جايي كه آنها براي رشد سيب‌زميني‌هاي خودشان طرح‌ريزي كرده‌اند، از هر گونه مواد شيميايي مجزاست.
 

راه حل: خريد سيب‌زميني‌هاي ارگانيك است. اگر براي حذف مواد شيميايي كه جذب گوشت سيب‌زميني شده‌اند تلاش مي‌كنيد، شست‌وشوي خوب كافي نيست.26
 

انحراف بودجه: سيب‌زميني‌هاي ارگانيك تنها يك تا دو پوند از سيب زميني‌هاي متداول گران‌ترند.

دكتر ديويد چاپنتر27، مدير مؤسسه سلامت و محيط زيست دانشگاهي در آلباني28 است كه مطالعه‌اي مهم در مجله علوم29 درباره آلودگي ماهي‌ها منتشر كرده است.
 

مسئله: خلقت ماهي‌هاي آزاد به گونهاي نيست كه آنها را در حبس نگه داشت و با سبوس و زباله حاصل از تجزيه پر و بال ماكيان به سرعت پرورش داد. ماهي‌هاي آزاد پرورشي30 ويتامين D كمتر و آلاينده‌هاي بيشتري دارند كه مواد سرطانزا، PCBs31 (تركيبات بي‌فنيل پلي‌كلرينه شده)، تركيبات ضد اشتعال بُرمدار و حشره‌كش‌هايي شبيه دي اكسين32 و د.د.ت را در بر مي‌گيرند. با توجه به سخنان چارپنتر آلوده‌ترين ماهي‌ها از اروپاي شمالي است كه مي‌توان آن را در فهرست غذاهاي امريكايي‌ها يافت. چارپنتر مي‌گويد: «شما مي‌توانيد يكي از اين ماهي‌هاي آزاد را بدون افزايش خطر سرطان براي شام بخوريد». مطالعه آلودگي ماهي‌ها در سال 2004 باعث توجه گسترده رسانه‌ها به سطوح بالاي عامل رشد در انسان ممكن است به سرطان سينه، پروستات، و سرطان روده بزرگ بينجامد.
 

اين مسئله شد. دانش ابتدايي كه با د.د.ت، ديابت و چاقي پيوند يافته، خوشايند نيست. اما برخي متخصصان تغذيه بر اين باورند كه مزاياي امگا3 اين ماهي‌ها بيش از خطرهاي آنهاست.
 

همچنين اين نگراني درباره سطح بالاي آنتي بيوتيك‌ها و آفت‌كشهايي وجود دارد كه براي درمان اين ماهي‌ها استفاده مي‌شوند. وقتي ماهي آزاد پرورشي مي‌خوريد، به همان ميزان مواد مخدر و مواد شيميايي مصرف مي‌كنيد.
 

راه حل: گزينش ماهي آزاد آلاسكاست كه از آبهاي آزاد گرفته شده است. اگر بسته‌بندي مي‌گويد كه ماهي تازه آتلانتيك است، [بدانيد كه درست نيست، بلكه] آن ماهي پرورشي است؛ چراكه هيچ جايي براي صيد ماهي آزاد دريايي در اقيانوس اطلس وجود ندارد.
 

انتظار: كاهش مصرف ماهي پرورشي
 

ماهي دريايي : كيفيت سلامت
 

اما آيا ماهي دريايي در خواربار فروشي مورد علاقه شما وجود دارد؟33

ريك نورث34 مدير طرح داروسازان اورِگان در مبارزه براي غذاي سالم به منظور مسئوليت‌پذيري اجتماعي همچنين مديرعامل پيشين جامعه سرطان امريكاست.
 

مسئله: توليدكنندگان شير براي افزايش توليد شير با احشام لبنياتي سر و كار دارند كه به طوري كه آشكار شده موجوداتي با ويژگيهاي گاو و حاصل از هورمون رشد نوتركيب گاوي نظير (35(rBGH يا 36rBST هستند. اما هورمون رشد نوتركيب گاوي عفونتهاي غدد شيري و حتي فساد شير را نيز افزايش مي‌دهد. همچنين به سطوح بالاتري از هورموني به نام فاكتور رشد در شير منجر مي‌شود. سطوح بالاي عامل رشد در انسان ممكن است به سرطان سينه، پروستات، و سرطان روده بزرگ بينجامد. نورث مي‌گويد: «زماني كه دولت مجوز استفاده از هورمون رشد گاوي را تصويب كرد، تصور بر اين بود كه عامل رشد در دستگاه گوارش انسان از شير جدا مي‌شود». نورث مي‌گويد:‌ اگر ميوه‌ها از نظر بيشترين ميزان مقاومت در برابر آفت‌كشها، مقايسه شوند، سيب پيروز خواهد شد.
 

«مدرك صد درصدي وجود ندارد كه عامل رشد افزاينده سرطان است؛ هرچند كه اين امر در بيشتر كشورهاي صنعتي پذيرفته نيست».
 

راه حل: خريد شير خام يا شيري است كه برچسب بدون هورمون rBGH و rBST توليد شده بدون هورمون مصنوعي يا شير ارگانيك دارد. اين اصطلاحات به توليد بدون هورمون اشاره دارند. چرا انسان‌ها هنوز شير مي‌نوشند؟37

مايكل هريس38 متخصص و سرپرست چندين طرح در بخش بيوتكنولوژي (زيست فن‌آوري) است، به انضمام اينكه سرپرستي كاركنان مهندسي ژنتيك مواد غذايي را بر عهده دارد. او مشاور، مدير و سرپرست شركت‌هايي مانند شركت دارويي زنون39 و شركت جِنون40 بوده است.
 

مسئله: مهندسي ژنتيك غذايي41 به دليل دستكاري شناسه ژنتيكي و دي‌ان‌اي، از جمله انتقال جانداران از يك گونه به گونه ديگر، باعث نگراني فراواني شده است.

سوياي تخمير شده تنها نوع سوياي مناسب مصرف انسان است42 و تقريباً 90 درصد از سوياي جهان از نظر ژنتيكي اصلاح شده است.43 اگر از منابع ارگانيك تأمين نشوند، در دراز مدت مشكلات پزشكي اجتناب‌ناپذير خواهند بود، به ويژه از زماني كه اثر سويا بر تعادل هورموني و حتي بروز سرطان مشخص شده است.
 

راه حل: بررسي برچسب‌ها براي اطمينان از مصرف سوياي اصلاح نشده يا ارگانيك يا منابع تخمير شده؛ اگر امكان تماس با شركت باشد، دقيقاً جايي را كه سوياي اصلاح نشده ژنتيكي درست شده پيدا كنيد.

مارك كاستل،44 مدير عامل سابق تجارت محصولات كشاورزي و سرپرست مؤسسه كورنكپيا45 ست كه با يك گروه سياست كشاورزي حامي غذاهاي ارگانيك همكاري داشته است.
 

مسئله: اگر ميوه‌ها از نظر بيشترين ميزان مقاومت در برابر آفت‌كشها، مقايسه شوند، سيب پيروز خواهد شد. چراكه سيب‌ها اصالتاً گياهي پيوندي هستند. آنها جداگانه از يك درخت پيوند داده شده‌اند؛ چنان كه هريك از انواع گوناگون آن بو و مزه خود را حفظ كردهاند. براي مثال، سيب در برابر آفت‌ها مقاوم نيست و غالباً آفت‌زده مي‌شود. صنعت نگهداري ادعا كرده كه اين پسماندها مضر نيستند. اما كاستل با اين نظر مخالف است. او حداقل از مصرف محصولاتي شبيه سيب كه در آفت‌كش‌ها فرو برده شده‌اند، اجتناب مي‌كند. او مي‌گويد كارگران كشاورز بيشترين ميزان سرطان‌ها را دارند. علاوه بر اين، تعداد مطالعاتي كه با رابطه بين كاربرد آفت‌كش‌ها46 و بيماري پاركينسون آغاز شده‌اند، زياد شده است.
 

راه حل: خريد سيب‌هاي ارگانيك يا سيب از مزرعه‌هايي كه به آنها اطمينان داريد.

3. Fredrick Vom Saal.

 4.University of Missouri

5. bisphenol-A.

6. ماده سمي «بيسفنول آ» در جدار داخلي قوطي‌هاي نوشيدني و کنسروها وجود دارد به ويژه براي نوزادان و کودکان مضر است و آثار مخربي روي دستگاه عصبي آنها مي‌گذارد.

7.BPA: Bisphenol A.

8. Bionaturae.

9. Coluccio.