بسم اللّه الرّحمن الرّحيم
و صلّي الله علي محمّد و آله الطّاهرين و لعنة الله علي اعدائهم اجمعين
چند کلمه حرف کتاب!
يكى از مبرزترين استادان دانشكدههاى پزشكى ايران در كتاب سميولوژى خود پند و اندرزهايى به دانشجويان مىدهد كه قسمتى از آنها اين است:
«اول بايد بدانيد كه گوش اشخاص از خرافات علمى پر است. بيماران مايلند كه دواهاى شما گياهى باشد! ايرانى باشد! ... به عقيده ما اگر سروكار شما با اشخاصى فهميده يعنى اغلب مردم بود به آنان نصيحتهاى لازم را بدهيد و گوشزد نماييد كه عقايدشان متعلق به زمانى است كه مردم خرسوارى مىكردند و لهذا در ايامى كه الكتريسيته و نيروى اتم حكمفرما است و از ميكروگرم دارو صحبت است، خروار علف چاره هيچ دردى را نمىكند و لهذا از كاروان عقايد خيلى دور افتاده و عقباند و گياه و دواى ايرانى عقايد سخيفى است كه در ترازوى علوم امروز هيچ وزنى ندارد.»
من با كمال بىطرفى، يك سؤال از ایشان دارم و اگر جوابى بدهند با كمال ميل، عينا، در همين مجله درج خواهم كرد و آن در باب نوشته ايشان با اين مضمون است كه «در ايامى كه از ميكروگرم صحبت است، خروار علف چاره هيچ دردى را نمىكند» اولا مگر ميكروگرم دارو هنرى به خرج مىدهد و امتيازى بر وزنهاى بالاتر دارد كه براى آن اهميت خاصى قايل شده و لفظ ميكروگرم را در برابر خروار آوردهاند؟ چنين به نظر مىرسد اين هم يكى از فريبهايى است كه منشأ آن تبليغات صاحبان صنايع داروسازى است كه در اروپا نيز آن را بهمنزله امتيازى براى داروهاى قرن اتم بهشمار مىآورند. مؤسسات داروسازى به وسيله سازمانهاى تبليغاتى خود، غالبا روى قدرت دارو تكيه مىنمايند و آن را مزيتى مىدانند.
اگر منظور از عبارت «خروار علف چاره هيچ دردى را نمىكند» تخطئه كردن طب گياهى و باطل شمردن خواص گياهان دارويى است، آيا چند صد ميليون مردم چين، هندوستان و پاكستان كنونى هم كه قسمت اعظم درمان بيمارىهاى خود را در مطب پزشكان و درمانگاهها و بيمارستانها به وسيله گياهان دارويى انجام مىدهند و در دانشكدههاى پزشكى و داروسازى به تدريس اين رشته اشتغال دارند خرسوارى مىكنند؟
بالاخره، خروار علف براى چه؟ اكثر گياهان دارويى را مىتوان به صورت عصاره خشك يا عصاره مايع كه محتوى كليه مواد گياه باشد درآورد. مثلا از پوست بيد مىتوان عصاره خشك يا مايع تهيه و به مقدار 2- 4 گرم در شبانهروز تجويز كرد.
كليه لابراتوارهاى داروسازى ايران مىتوانند به جاى قرصهاى مسكن و نيز به جاى انواع تركيبات كراتينيزه ساليسيلات دوسود كه حاوى ويتامين براى درمان رماتيسم است، شربتى از عصاره بيد تهيه كنند كه در هر قاشق سوپخورى آن 1 گرم از اين عصاره باشد و بيمار روزى سه قاشق سوپخورى از آن به عنوان ضد درد، ضد تب عمومى و ضد التهاب روماتيسمى بخورد، بدون كوچكترين ترس از اينكه زخم معده، خونريزى روده و مسموميت كليه يا عوارض آلرژى پيدا كند بلكه در عين حال مقوى عمومى بدن مخصوصا قلب و معده هم هست و هر لابراتوارى كه زودتر شروع به تهيه اين قبيل فرآوردههاى گياهى اقدام كند، گوى سبقت را از همگان ربوده است و ديگران از او تقليد خواهند كرد و چند سال نخواهد گذشت كه فرآوردههاى متعددى از گياهان دارويى توسط لابراتوارهاى داروسازى ايران ساخته شده و در همه داروخانهها فروخته خواهد شد.
نام کتاب : مجموعه آثار دکتر سید جلال مصطفوی کاشانی