یکی از نقش‌های مهم اجتماعیِ زنان، نقشِ مادری است. مادران نقش ویژه‌ای در تربیت نسل آینده کشور ایفا می‌کنند. از این رو لازم است این قشر تأثیرگذار در جامعه از حمایت‌های ویژه مادی و معنوی برخوردار شوند تا بدون دغدغه مسائل حاشیه‌ای به تربیت فرزندان که نسل آینده این کشور هستند، بپردازند.
در همین راستا چندین بند از سیاست‌های کلی خانواده که در ۱۳ شهریور ۹۵ از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ گردید، به حمایت از زنان و مادران مربوط میشود. به عنوان نمونه بند ۱۲ سیاست‌های کلی خانواده به حمایت از عزت و کرامت همسری، نقش مادری و خانه‌داری زنان تأکید می‌کند.[۱]
آمارها نشان می‌دهد ۶۲ درصد زنان ایران خانه‌دار هستند. با این حال تعداد کمی از آن‌ها تحت پوشش بیمه زنان خانه‌دار قرار دارند.[۲] مطالعاتِ انجام شده در سطح جهانی درباره ارزش اقتصادی فعالیت خانه‌داری زنان نشان می‌دهد ارزش کار خانگی زنان ایرانی در سال ۸۵، ۲۲ درصد تولید ناخالص داخلیایران را تشکیل می‌داده که این رقم در سال ۹۵ به ۳۰ درصد افزایش یافته است[۳]
با وجود سهم چشمگیر زنان خانه‌دار در تولید ارزش اقتصادی، هنوز حمایت جدی از آنان صورت نگرفته است. به عنوان نمونه با گذشت بیش از سه سال از ابلاغ سیاست‌های کلی خانواده از سوی مقام معظم رهبری، هنوز لایحه‌ای از سوی معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری برای لازم الاجرا شدنِ این سیاست‌ها به مجلس ارائه نشده است.
زنان چشم‌انتظار حمایت مسئولین برای مادر شدن
یکی از لذت بخش‌ترین اتفاقات زندگی برای زوج‌های جوان به ویژه زنان، صاحب فرزند شدن است. طعم شیرین مادر شدن سختی‌های دوران بارداری را آسان می‌کند. بر اساس آمار حدود۲۰ درصد زوج‌های جوان ایرانی نابارور هستند. که البته بسیاری از این موارد (حدود ۹۰ درصد) با مراجعه به پزشک و مصرف دارو قابل درمان هستند.[۴] با این حال هنوزخدمات درمانی ناباروری و داروهای آن مورد حمایت بیمه قرار ندارد. از این رو بعضی از زوج‌های جوان به دلیل بالا بودن هزینه درمان از نعمت فرزندآوری محروم هستند.
در چند سال اخیر با کاهش فرزندآوری زنگ خطر پیری جمعیت به صدا در آمده است. حمایت نکردن مسئولین از زوج‌های نابارورسبب تشدید بحران جمعیت میشود. این در حالی است که در بند ۱۶ سیاست‌های کلی خانواده آمده است: «ایجاد سازوکارهای لازم برای ارتقا سلامت همه جانبه خانواده‌ها به ویژه سلامت باروری و افزایش فرزندآوری در جهت برخورداری از جامعه جوان، سالم، پویا و بالنده»[۵]
سوال این جاست که چرا معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری اقدامی برای تسهیل درمان زوج‌های نابارور انجام نداده است؟ چرا فراکسیون زنان مجلس به عنوان نمایندگان زنان جامعه در مجلس اقدامی برای تبدیل این سند به قانون انجام نداده‌اند تا زوج‌های نابارور نیز، صاحب فرزند شوند؟
روشن ماندن چراغ خانه‌ها نیازمند حمایت
پدر و مادر هر کدام چراغ خانه هستند. پدر با کار و تلاش چراغ خانه را روشن نگه‌می‌دارد. مادر هم با محبتش خانه را گرما می‌بخشد. بر اساس آمارها حدود ۱۲ درصد از زنان را، زنان سرپرست خانواده تشکیل می‌دهند که نیازمند حمایت‌های ویژه هستند.
بسیاری از این خانواده‌ها در دهک‌های یک، دو و سه قرار دارند و وضعیت مالی و معشیتی آن‌ها نگران کننده است. ۸۱ درصد زنان سرپرست خانواده در دهک اول، بیسواد هستند.[۶] به همین دلیل نیازمند حمایت و برنامه‌ریزی فرهنگی هستند.
در همین راستا بند ۱۴ سیاست‌های کلی خانواده به حمایت حقوقی، اقتصادی و فرهنگی از خانواده‌های با سرپرستی زنان تاکید می‌کند.[۷] با این حال زنان سرپرست خانواده تا کانون مورد حمایت جدی قرار نگرفته‌اند و حتی در مراکز غیردولتی قانون کاهش ساعت کاری بانوان با شرایط خاص اجرا نمی‌شود.[۸]
زنان سرپرست خانوار به تنهایی هم فرزندان خود را تربیت می‌کنند و هم معشیت خانواده را. با این حال هنوز فراکسیون زنان مجلس، این سیاست‌ها را تصویب نکرده است تا به مرحله اجرا رسیده و بخشی از مشکلات زنان سرپرست خانوار حل شود.
در شرایطی که سیاست‌های کلی خانواده اهتمام ویژه‌ای به حل مشکلات زنان دارد، برخی مسئولین به دنبال نسخه‌های وارداتی برای زنان هستند. امید است فعالان حوزه زنان و خانواده اجازه ندهند بیش از این گرد غفلت بر این سند جامع نشسته و قانونی شدنِ آن بیش از این به تعویق افتد.
فراکسیون زنان مجلس نیز نباید بیش از این تصویب قانونی این سند را معطل گذاشته و معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری هم باید نسبت به اجرای دقیق این سیاست‌ها به عنوان راهکاری برای حل مشکلات خانواده و زنان اهتمام بورزد.
[۱]- https://www.leader.ir/fa/content/۱۶۱۷۳
[۲]- https://tamin.ir/news/item/۶۶۱۵۲
[۳]-https://www.isna.ir/news/۹۸۰۳۰۴۰۱۵۶۲
[۴]- http://www.salamatnews.com/news/۱۹۴۷۰۲/۹۰
[۶]-https://www.mehrnews.com/news/۲۲۱۰۲۹۹
[۸]-https://www.mehrnews.com/news/۴۵۰۳۹۵