بسم الله الرّحمن الرّحیم
و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین
«جنون سزارین در ایران»؛
افزایش احتمال ۵۰ درصدی آسم، ۲۰ درصدی دیابت و ۵۰ درصدی چاقی، ارمغان «سزارین» برای کودکان ایران است
گروه اجتماعی - رجانیوز: شکافتن شکم و ایجاد یک برش بر روی رحم زن باردار به منظور خارج کردن جنین را سزارین می‌نامند. این عمل برخلاف تصور عموم افراد، سلامت مادر را بیشتر در معرض خطر قرار می‌دهد. متاسفانه برخی از پزشکان نیز به منظور درآمد بیشتر، مادران را به سمت سزارین سوق می‌دهند و قریب به اتفاق زایمان هابیمارستان‌های خصوصی به روش سزارین است.
به گزارش رجانیوز، گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، میزان مطلوب سزارین را بین ۲۵ تا ۳۰ در صد از کل زایمان‌ها می‌دانند که در ایران این شاخص در کل کشور ۶۰ در صد و در برخی نقاط شهری این میزان به ۸۰ در صد می‌رسد این در حالی است که بنابر تحقیقات صورت گرفته تنها ۱۵ در صد از این آمار به دلایل پزشکی است.
این نرخ در اروپا بین ۱۰ تا ۳۰ در صد است. در سوئد ۸۰ در صد زایمان‌های طبیعی در منزل و به وسیله ماما انجام میشود. در ایرلند ۸۵ در صد زایمان‌ها به طور طبیعی است و امارات متحده نیز با ۸۹ در صد زایمان طبیعی، پرچمدار این موضوع است.
بر خلاف کشورهای دارای طب پیشرفته که به ارزش زایمان طبیعی پی برده‌اند متاسفانه در ایران این فرهنگ جا نیافتاده است و سطح آگاهی خانواده‌ها در تشخیص معایب و محاسن علم نوین پزشکی پایین است. در کشور ما سزارین تبدیل به نوعی مد و پرستیژ شده است به طوری که به گفتهٔ رئیس انجمن مامایی، ایران در سال ۲۰۰۸ رتبه دوم جهانی در زمینه سزارین را داشته اما اکنون به پله نخست جهان صعود کرده است.
عوارض سزارین برای مادر
از جمله عوارض بارز سزارین که می‌توان به آن اشاره کرد؛ حجم بالای خونریزی پس از زایمان، ایجاد لخته‌های خونی که در برخی از موارد بسیار خطرناک هستند و چسبندگی در رحم و لوله‌ها ست. عفونت یکی دیگر از عارضه‌های این نوع عمل است که نباید نسبت به آن بی‌اعتنا بود. وجود درد در ناحیه شکم و کمر و عدم امکان برخی فعالیت‌های روزمره آن هم به مدت چند روز و یا چند ماه مثل اجتناب از بلند کردن اشیای سنگین، بالا و پایین رفتن از پله‌ها و عدم فعالیت‌های ورزشی و رانندگی به مدت چند هفته نیز از مشکلات پس از انجام عمل سزارین است که در زایمان طبیعی اغلب وجود ندارد.
عفونت‌های ادراری در سزارین به علت ضربه و صدمه‌ای که به سیستم ادراری در حین عمل ممکن است وارد شود، بیشتر است، خطر عفونت محل بخیه‌ها را نیز باید در نظر داشت، احتمال ایجاد یبوست به علت استفاده از داروهای بیهوشی و خطر پارگی رحم به علت باز شدن محل بخیه‌ها در حاملگی‌های بعدی نیز وجود دارد. پژوهش‌های انجام شده در ایران نشان می‌دهد سزارین به عنوان مهم‌ترین خطر جدی افسردگی پس از زایمان هم تلقی میشود.
تازه‌ترین مطالعات نشان دهده که انجام زایمان به روش سزارین ممکن است احتمال سکته مغزی را در مادران افزایش دهد. بیمارانی که چند بار سزارین می‌کنند ممکن است چسبندگی غیر طبیعی جفت پیدا کنند که یکی از خطرناک‌ترین و جدی‌ترین عوارض سزارین است. ممکن است به خونریزی غیر طبیعی و غیر قابل کنترل جفت منجر شود. نتایج مطالعات در انگلستان نشان داده است که خطر مرگ مادر ناشی از زایمان سزارین سه برابر بیشتر از زایمان طبیعی است.
عوارض مربوط به جنین
در کنار عوارضی که سزارین برای مادر به همراه دارد، عوارضی هم برای جنین متصور است، البته بهتر است گفته شود این عوارض در نوزادان سزارینی بیشتر از نوزادان زایمان طبیعی ست مثل یرقان (زردی) و مشکلات تنفسی (ریوی) و خطر ابتلا به دیابت نوع اول (وابسته به انسولین)، ابتلا به آسم و آلرژی بسیار بالا‌تر از نوزادانی است که به روش زایمان طبیعی به دنیا می‌آیند. برخی بررسی‌ها نشان داده است بچه‌هایی که به طور طبیعی به دنیا می‌آیند باهوش‌تر از بچه‌های سزارینی هستند. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد سندرم مرگ ناگهانی نوزادان در ماه‌های نخست، در نوزادانی که به شیوه سزارین متولد می‌شوند تا سه برابر بیشتر است و از طرف دیگر نیز داروهای بیهوشی می‌تواند روی جنین عوارضی داشته باشند.
نوزادانی که به روش سزارین به دنیا می‌آیند تا چهار برابر بیشتر از سایر نوزادان در معرض خطر نارس بودن ریه هستند و به همین علت بیشتر امکان دارد در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان بستری شوند. مادری که قبل از شروع درد‌هایش، به اتاق عمل می‌رود و نوزادش را با سزارین به دنیا می‌آورد، به دلیل کاهش ترشح هورمون «کورنیزول» در مادر که ترشح این هورمون وابسته به شروع دردهای زایمانی است، فرصتی برای بلوغ ریه‌های نوزاد باقی نمی‌گذارد. بررسی‌های جهانی ارتباط معنی دار مرگ و میر پایین درحوالی تولد با آمار زیر ۱۰ درصد سزارین در برخی کشور‌ها را نشان می‌دهند. بر اساس تحقیقات علمی نوزادانی که با روش سزارین انتخابی به دنیا می‌آیند ۵۰ درصد بیشتر به آسم، ۲۰ درصد بیشتر به دیابت و ۵۰ درصد بیشتر به چاقی مبتلا می‌گردند.
شرایطی که عمل سزارین ضروری است
سزارین تنها در موارد خاص که در ذیل به آن اشاره شده است، انجام می‌گیرداین عمل معمولا به یکی از دلایل زیر رخ می‌دهد:
۱ـ عدم پیشرفت زایمان یا بحرانی‌شدن شرایط زایمان.
۲ـ سابقه سزارین در زایمان‌های قبلی زائو.
۳ـ وضعیت استقرار نامناسب جنین برای زایمان طبیعی. (همانطور که می‌دانید بچه‌ها معمولا با سر از رحم بیرون می‌آیند اما اگر شرایط استقرار جنین به نحوی باشد که مثلا بخواهد با پا از رحم خارج شود، آنوقت باید برای سزارین اقدام کرد.)
۴ـ وضعیت نامناسب و بحرانی تنفس در جنین.
متاسفانه رغبت خانواده‌های ایرانی علی رغم مزیت‌های بیشمار زایمان طبیعی برای مادر و فرزند و عوارض زیاد سزارین، به عمل جراحی بیشتر است. امیدواریم مسولین و مخصوصاً وزارت بهداشت سیاست‌های جدیدی را در پیش بگیرند تا مادران آینده؛ با افتخار بگویند که فرزند من را یک ماما به دنیا آورده است. سقوط جمعیتی و پیر شدن جمعیت ایران لزوم فرهنگ سازی زایمان طبیعی را بیش از پیش مهم می‌سازد، چرا که مادرانی که زایمان خود را به تیغ جراحی می‌سپارند نهایتا می‌توانند ۲ فرزند را باردار شوند.