تخلفات عجیب در تولید سوسیس و کالباس!
همین چند سال پیش بود که انتشار گزارش اداره استاندارد تهران درباره کشف تخلفات گسترده در صنعت سوسیس و کالباس جنجال زیادی را در کشور به پا کرد و بسیاری از تولیدکنندگان فعال در این صنعت در مظان اتهام قرار گرفتند. از زمان انتشار آن گزارش تاکنون بیش از سه سال می‌گذرد. اما آیا در این مدت تحولی در کیفیت سوسیس و کالباس تولید داخل رخ داده است؟
به گزارش ایسنا، در شهریور سال 1388 اداره استاندارد تهران اقدام به نمونه‌برداری از 26 نمونه سوسیس و کالباس و همبرگر از مراکز عرضه و فروشگاه‌های زنجیره‌ای کرد و این نمونه‌ها از نظر منشا بافت گوشتی مورد آزمون قرار گرفت. نتایج این آزمون نشان داد که از 20 نمونه سوسیس و کالباس 18 مورد نامنطبق بودند.
موارد مردودی نشان می‌داد که تولیدکنندگان سوسیس و کالباس از چربی صفاقی (چربی موجود در دستگاه گوارش و لابه‌لای روده‌ها)، غضروف شفاف مربوط به دستگاه تنفسی و ریه، عروق، رگ و اعصاب و بافت پیوندی (پوست رگ و پی و چربی ضایعات گوشتی) در تولید محصولات خود استفاده کرده بودند. این در حالی بود که این بافت‌ها عضله نیستند و تولیدکنندگان طبق استاندارد ملی مجاز به استفاده از این بخش از لاشه دام در تولید فرآورده‌های گوشتی نیستند.
بعدا در سال 1390 نیز بار دیگر یکی از مدیران سازمان استاندارد از کشف موارد تازه‌ای تخلف در صنعت سوسیس و کالباس خبر داده و گفت که استفاده از خمیر مرغ در تولید انواع فرآورده‌های گوشتی ممنوع شده است.
به گفته مهدی جعفری تقریبا تا آن زمان در تولید انواع فرآورده‌های گوشتی مانند همبرگر، ژامبون، کباب لقمه و ناگت مرغ از خمیر مرغ استفاده می‌شد که به دلیل مورد قبول نبودن استاندارد این محصول، این استاندارد مورد تجدید‌نظر قرار گرفت و قرار شد استفاده از خمیر مرغ در تولید انواع فرآورده‌های گوشتی ممنوع شود. همچنین قرار شد از آن پس خمیرمرغ تنها در تولید خوراک دام و طیور مورد استفاده قرار گیرد.
در تازه‌ترین اظهارنظر نیز مدیرعامل اتحادیه مرغ تخم‌گذار اوایل سال جاری اعلام کرد که مرغ‌های تخم‌گذار پس از حذف شدن از گردونه تولید تخم‌مرغ، به دلیل پایین بودن کیفیت با نصف قیمت مرغ گوشتی روانه مصارف صنعتی سوسیس و کالباس می‌شوند.
به گفته هدایت اصغری "مرغ تخم‌گذار که درصد گوشت آن از مرغ گوشتی کمتر است، کیفیت آن هم از مرغ‌های گوشتی پایین‌تر بوده بنابراین پس از این‌که از چرخه تولید تخم‌مرغ حذف می‌شوند، گوشت‌شان برای مصارف صنعتی به کار می‌رود."
اما در حالی بیش از سه سال از انتشار گزارش تخلفات گسترده صنعت سوسیس و کالباس توسط اداره استاندارد تهران می‌گذرد که عضو هیات مدیره انجمن صنایع فرآورده‌های گوشتی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این‌که برخی کارخانه‌های تولید سوسیس و کالباس از شرایط سوءاستفاده کرده و مرتکب تخلفات و تقلباتی شده‌اند، گفت: نباید همه تولیدکنندگان سوسیس و کالباس را به یک چشم دید. تولیدکنندگانی هم هستند که تمامی استانداردهای لازم برای تولید فرآوردهای پروتئینی را رعایت می‌کنند.
واغیناک قازاریان درباره استفاده از خمیرمرغ در تولید سوسیس و کالباس توضیح داد: متاسفانه به دلیل برخی تخلفات انجام شده توسط برخی تولیدکنندگان سوسیس وکالباس سازمان استاندارد به طور کلی استفاده از خمیرمرغ و دستگاه جداسازی گوشت از استخوان را در تولید فرآورده‌های گوشتی ممنوع کرده است. در حالی که در صورت استفاده اصولی از این دستگاه می‌توان با استفاده از گوشت‌های چسبیده به استخوان دام ذبح شده به میزان بیشتری فرآورده‌های گوشتی تولید کرد که این رقم بعضا به 25 تا 30 درصد هم می‌رسد.
او با اذعان سوءاستفاده‌ها و تقلب‌های رخ داده در صنعت سوسیس و کالباس اظهار کرد: تاکنون دستگاهی در کارخانه‌های تولید سوسیس و کالباس وجود داشت که با استفاده از آن گوشت چسبیده به استخوان جداسازی می‌شد اما برخی سوءاستفاده کردند و استخوان را نیز با آن دستگاه خرد کرده و از آن در تولید سوسیس و کالباس استفاده کردند که سازمان استاندارد بعد از مشاهده تخلفات به طور کلی استفاده ازاین دستگاه را ممنوع اعلام کرد، در حالی که این کار اشتباه است و باید جلوی سوءاستفاده‌ها گرفته شود.
او همچنین با اشاره به اجباری شدن آزمون بافت‌شناسی در صنعت تولید سوسیس و کالباس عنوان کرد: در حال حاضر 135 کارخانه تولید فرآورده‌های پروتئینی در کشور وجود دارد و بحث‌هایی هم که بعضا درباره استفاده از تاج خروس یا گوشت گربه در تولید سوسیس و کالباس میشود، به هیچ‌وجه صحت ندارد و در بسیاری از موارد خنده‌دار است.
این فعال صنعتی با رد اخبار منتشر شده درباره آلودگی گوشت‌های گاو وارداتی به کشور گفت: کلیه گوشت‌های وارداتی پس از بررسی‌های چند باره توسط سازمان دامپزشکی وارد کشور می‌شوند و هیچ‌گونه مشکلی ندارند.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع فرآورده‌های گوشتی اضافه کرد: هم‌اکنون به دلیل محدودیت‌های به وجود آمده واردات گوشت گاو از برزیل کاهش یافته و ما مجبور به تامین گوشت از کشورهای دیگر شده‌ایم؛ از جمله این‌که گوشت گاومیش از هند وارد میشود. اگرچه کلیه گوشت‌های وارداتی علاوه بر این‌که در مبداء چک می‌شوند، در هنگام ورود به کشور نیز مجددا از نظر مسائل بهداشتی مختلف مورد آزمون قرار می‌گیرند و گوشت هندی هم هیچ مشکلی از نظر سلامتی ندارد.
او با اشاره به ورود گاو زنده از پاکستان اظهار کرد: دام‌های زنده‌ای که از طریق استان سیستان و بلوچستان و از پاکستان وارد کشور می‌شوند به عنوان گوشت ایرانی در بازار توزیع میشود و شاید دلیل اصلی آن این است که ذبح آن در ایران انجام میشود.
قازاریان درباره بحث‌های مطرح شده مبنی بر استفاده بیش از حد از نگهدارنده‌ها در تولید سوسیس و کالباس نیز عنوان کرد: بحث اصلی در این مورد مربوط به استفاده از نیترات در تولید سوسیس و کالباس است که میزان آن در ایران هم‌اکنون به 100 پی‌پی‌ام می‌رسد، در حالی که این رقم در آمریکا بالای 200 پی‌پی‌ام است.
وی همچنین با بیان این‌که تشدید تحریم‌ها باعث افزایش قیمت گوشت و ادویه موردنیاز وارداتی در صنعت سوسیس و کالباس شده است، افزود: ادویه‌های مورد استفاده در صنایع سوسیس و کالباس علاوه بر تامین از تولیدات داخلی، از کشورهای هند و ویتنام نیز وارد می‌شوند و قیمت این ادویه‌ها بعضا تا 300 درصد افزایش یافته است.
این فعال صنعتی همچنین با اشاره به این‌که سازمان حمایت امسال با افزایش 15 تا 18.5 درصدی قیمت فرآورده‌های گوشتی موافقت کرد، افزود: مصرف سرانه سوسیس و کالباس در ایران تنها 150 تا 200گرم است، در حالی که این رقم در اروپا و آمریکا حتی به 15 کیلوگرم هم می‌رسد.