بسم الله الرّحمن الرّحیم
و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین
اوضاع دندان ایرانیان خراب است
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات پیشگیری پوسیدگی دندان گفت: به طور میانگین افراد ۱۲ ساله دو دندان خراب، 15 ساله دارای سه دندان خراب، 18 ساله 4 دندان خراب،افراد 35 ساله 9 دندان خراب و افراد 45 ساله 12 دندان خراب در دهان دارند.
حسین حصاری، معاون پژوهشی مرکز تحقیقات پیشگیری پوسیدگی دندان دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت و گو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس اظهار کرد: شاخص DMFT در ایران برای سنین مختلف متفاوت است چنانچه این شاخص در کودکان 12 ساله 2 است یعنی به طور متوسط دو عدد از دندانهای هر فرد 12 ساله ایرانی به علت پوسیدگی دندان خراب شده است.
وی گفت: وضعیت بهداشت و دندان به عوامل مختلف بستگی دارد و با شاخص‌های مختلف سنجیده میشود که این شاخص در بین کودکان 12 ساله در 20 سال گذشته بین 1.6 تا 2 در نوسان بوده است و تغییر چندانی نکرده است.
دستیابی به رقم 1.2 در شاخص DMFT کودکان 12 ساله فعلاً غیرممکن است
حصاری تاکید کرد: پایین آوردن این شاخص از 2 به 1.2 که عددی ایده‌ال است بسیار سخت است و نیازمند سازمان و سیستم سلامت دهان و دندان منسجم دارد ولی متاسفانه ماجرای نگران‌کننده آن است که عمده این شاخص مربوط به پوسیدگی درمان نشده است و این پاسخی که نظام سلامت دهان به این شاخص می‌دهد.
این دندانپزشک شاخص DMFT در 15 سالگی در ایران را 3 در 18 سالگی 4 و در 35 سالگی 9 و در 45 سالگی 12عنوان و تصریح کرد: به طور میانگین افراد 15 ساله دارای سه دندان خراب، افراد 18 ساله 4 دندان خراب،افراد 35 ساله 9 دندان خراب و افراد 45 ساله 12 دندان خراب در دهان دارند.
حداکثر یک چهارم دندانهای خراب ترمیم می شوند
حصاری تاکید کرد: متأسفانه در ایران فقط 15 تا 25 درصد دندانهای آسیب‌دیده به علت پوسیدگی ترمیم می‌شوند و سایر موارد یا کشیده می‌شوند یا به صورت پوسیده در دهان باقی می‌مانند.
به مشکلات مردم در عرصه دندان پاسخ داده نمی‌شود
وی خاطر نشان کرد: این آمارها نشان می‌دهد که به مشکلات مردم در عرصه دندان پاسخ داده نمی‌شود و با توجه به شرایط اقتصادی کشور و تجربه سایر کشورها نمی‌توان انتظار داشت همه دندان‌ها ترمیم شود چرا که با این حجم پوسیدگی هیچ سیستم سلامتی در جهان قابلیت ترمیم این دندان‌ها را ندارد چرا که حجم بسیار بالاست.
این دندانپزشک تأکید کرد: با توجه به شرایط موجود راهی جز پیشگیری وجود ندارد چرا که در هر شرایطی نمی‌توان پاسخ درمانی به این مشکلات ارائه کنیم. بنابراین باید تمام اهداف و استراتژی نظام سلامت دهان در حوزه بهداشت و پیشگیری متمرکز شود.البته درمان هم در جای خود نیازمند توجه است ولی تمرکز اصلی باید به پیشگیری معطوف شود.
حصاری با اشاره به پایین بودن شاخص پوسیدگی دندان در برخی کشورها گفت: در کشورهای حوزه اسکاندیناوی، استرالیا، نیوزلند، کانادا و انگلیس با اقدامات پیشگیری توانسته‌اند این شاخص را در حد پایین نگاه دارند و شدت پوسیدگی را در افراد کم کنند به این مفهوم که در این کشورها دندان پوسیده است ولی این پوسیدگی بسیار محدود است ولی در ایران پوسیدگی دندان‌ها بزرگتر و شدید‌تر است.
ایرانیان 40 ساله 7-8 دندان و فرانسویان 40 ساله 4 دندان خود را از دست می‌دهند
وی خاطر نشان کرد: پوسیدگی دندان هیچگاه به صفر نخواهد رسید و در تمام افراد و جوامع وجود خواهد داشت ولی تفاوت در تعداد پوسیدگی و شدت پوسیدگی است چنانچه در افراد 40 سال ایرانی چیزی در حدود 7 دندان کشیده میشود و با توجه به اینکه هر فرد بزرگسال باید 28 دندان سالم داشته باشد، به طور متوسط هر ایرانی 40 ساله حدود 21 یا 22 دندان دارد.
این دندانپزشک گفت: این آمار در حالی است که افراد فرانسوی 40 ساله دارای 28 دندان هستند و این بدان معناست که دندانهای پوسیده شده ترمیم و نگهداری می‌شوند ولی در ایران دندان‌ها کشیده می‌شوند که امیدواریم این شاخص در سال‌های آینده بهبود پیدا کند.
حصاری تأکید کرد: در کشورهای مذکور شاخص پوسیدگی دندان در کودکان 12 ساله نزدیک به یک است اما دستیابی به این رقم با نظام سلامت موجود در کشور ما بسیار سخت است و مشکلاتی داریم.
وضعیت نظام سلامت یکی از موانع دستیابی به شرایط مناسب بهداشت دهان و دندان
وی تاکید کرد: یکی از مشکلات دستیابی به این هدف نظام سلامت شامل افراد، اهداف، نیروی انسانی، جایگاه‌های ارائه خدمات، فرآیند‌های خدمات مادی،حمایتی،بیمه‌ای، منابع و توجه نظام بهداشت کشور به مسائل دهان و دندان است.
این دندانپزشک خاطر نشان کرد: متاسفانه در نظام بهداشتی و درمانی کشور همکاران پزشک ما مشکلات سلامت دیگری را پیش رو می‌بینند و توجه درستی به مسائل دهان و دندان ندارند و در تصمیم‌گیری‌ها به حوزه دندانپزشکی به عنوان بخش کنار گذاشته شده نگاه می‌کنند در صورتی که باید اقدامات مناسبی صورت گیرد تا اتفاق مناسب در این حوزه روی دهد.
با تعرفه‌های دندانپزشکی پائین بیمه هیچ دندانپزشکی با بیمه قرارداد نمی بندد
حصاری در رابطه با پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی نیز گفت: این پوشش نیز به شکلی است که در توافق با وزارت بهداشت صورت گرفت تا خدمات پیشگیری برای کودکان و بزرگسالان ایجاد شود اما تعرفه‌ها به حدی پایین است که طبق اطلاعات من هیچ دندانپزشکی با بیمه قرارداد نمی‌بندد.
وی خاطر نشان کرد: متأسفانه کوچک دانستن و بی‌توجهی بیمه‌ها به دندانپزشکی به علت بزرگ بودن حجم مشکل و ترسیدن بیمه‌ها به علت بار مالی زیاد خدمات دندانپزشکی باعث حداقلی بودن و پایین بودن تعرفه‌ها شده است و هیچ دندانپزشکی نمی‌تواند با این تعرفه‌ها اقدامات مورد نظر را انجام دهد.
این دندانپزشک گفت: ظاهراً چیزی به تصویب رسیده است که بیمه‌ها خدمات دندانپزشکی را پوشش دهند ولی معطل مانده است و در صحبت‌هایی که با مسئولان بیمه‌تامین اجتماعی داشتیم متعجب بودند که چرا دندانپزشکی برای عقد قرارداد مراجعه نمی‌کند که علت آن قطعاً نبود تعرفه‌گذار واقعی است.
حصاری نتیجه این تعرفه‌گذاری غیر واقعی و فقدان پوشش بیمه‌ای را بی‌بهره‌گی مردم از تمام سطوح خدمات دندانپزشکی دانست و گفت: ارائه نشدن خدمات دندانپزشکی به مردم وجود دندان خراب همراه با درد در دهان، غذا خوردن و جویدن نامناسب، نامناسب بودن چهره افراد و پایین بودن کیفیت زندگی است که مردم باید از آن رنج ببرند.
در ایران بر خلاف سایرکشورها فقط دندانپزشک مسئول سلامت دندانهاست
وی تصریح کرد: در همه جای دنیا خدمات دندانپزشکی به صورت تیمی ارائه میشود که این کار در ایران انجام نمی‌گیرد و تنها دندانپزشکان مسئول ارائه خدمات درمانی و پیشگیری دندان‌ها هستند.
این دندانپزشک علت این موضوع را تربیت نشدن بهورزها، بهداشت‌کاران دهان و دندان و پرستارهای دندانپزشکی و همچنین زیاده‌خواهی برخی افراد وارد شده به سطوح پایین‌تر خدمات دندانپزشکی است.
پرستار و بهداشتکار دهان و دندان در کشور نداریم
حصاری گفت: در دانشکده‌های دندانپزشکی این تمایل وجود دارد که فقط دندانپزشک تربیت شود و به تربیت بهداشت‌کاران، بهورزان و پرستاران دندانپزشکی توجهی نمی‌شود در صورتی که کشور ما اکنون پیش از متخصص به نیروهای رده پایین‌تر نیاز دارد چرا که این ساختار باید به صورت هرم باشد.
وی افزود: در این هرم سطوح پایین‌تر شامل بهورزان، بهداشت‌کاران باید وسیع‌تر بوده و این هرم در بالاترین نقطه که دندانپزشکان هستند کمترین حجم و تعداد را داشته باشد ولی در ایران متاسفانه فقط دندانپزشکان خدمات را ارائه می‌دهند.