کودکان پیش دبستانی نیاز به 11 تا 14 ساعت خواب در 24 ساعت دارند که شامل خواب شبانه و چرت نیم روزی است.
داشتن برنامه روتین بسیار مهم است. بهتر است برنامه خواب و بیداری منظم و بازی و غذا خوردن منظم باشد تا کودک در هیچ قسمت از روز احساس خستگی نکند. سعی کنید ساعت خواب و مکان خواب برای کودک ثابت باشد.
هر قدر کودک زودتر از خواب بیدار شود بهتر است. زیرا تا شب خسته می شود و درهمان ساعت مقرر به خواب خواهد رفت.
والدین باید مراقب عادات تغذیه ای کودک خود باشند و سعی کنند مواد غذایی کافئین دار را از برنامه غذایی خود حذف و یا کم کنند. اگر هم کودک علاقمند به مصرف این مواد غذایی بود، سعی شود حتی المقدور این مواد را 4 ساعت قبل از خواب مصرف کند.
مصرف شیر ولرم قبل از خواب توصیه شده است.
حداقل دو ساعت قبل از خواب ،شام کودک را آماده کنید تا بخورد. معده پر یکی از علل بی خوابی است.
از مصرف غذاهای پر کالری و مصرف مواد قندی قبل از خواب اجتناب شود.
دما و تهویه اتاق را چک کنید . دمای بالا سبب بدخوابی در کودک میشود.
به تنهایی خوابیدن برای کودکان با اضطراب جدایی سخت است . برای کاهش این اضطراب می توان هنگام خواب ،در کنار تختش سیر فعالیتهای روزانه را از زمانیکه بیدار شده تا زمانیکه می خواهد بخوابد تعریف کرد (تا ثبات در زندگی روزمره را ببیند و احساس امنیت در او ایجاد شود) با او به آرامی صحبت کنید و پشتش را نوازش کنید. و به او آرامش بدهید.یک چراغ خواب و یک چراغ روشن دورتر از اتاق کودک هم میتواند به ایجاد آرامش در تاریکی اتاق کودک و کاهش ترس از محیط اطراف کمک کند.
استرس میتواند یکی از علل شایع بی خوابی کودک باشد .
یک دوش آب گرم و یک محیط آرام .با آموزش تمرین تنفس و تکنیک سفر خیالی در هنگام خواب به او کمک کنید
بعضی از بچه‌ها در زمان خوابشان تاخیر دارند آنها برای بیدار ماندنشان بهانه‌های زیادی می‌آورند مثلا این که یک قصه دیگر برایش بخوانید یا به دستشویی برود . بهتر است در این مورد نظم داشته باشید. اما یادتان باشد هم مهربان باشید و هم مقتدر. هر بار کودک صدایتان میکند به اتاقش بروید و خیلی کوتاه بمانید و تا زمانیکه نخوابیده از اتاقش خارج نشوید. روی تخت کودک یا در کنار تختش نخوابید . کنار تخت بنشینید تا بخوابد. کودک را به تخت خودتان وارد نکنید .برای این کار ثبات داشته باشید اگر کودک بیدار شد و خواست در کنار شما بخوابد به آرامی به او نه بگویید و در کنار تختش بنشینید تا بخوابد.اگر کودک ثبات را در رفتار شما ببیند بعد از مدتی دیگر از شما نخواهد خواست تا وارد تختتان شود.
بعضی از کودکان به دلیل آپنه خواب نمی‌توانند بخوابند. چون راه‌های هوایی‌شان مسدود میشود. این اتفاق اغلب با بزرگ شدن لوزه‌ها و بافتهای بینی به نام لوزه سوم اتفاق می‌افتد. از لحاظ پزشکی کودکتان را بررسی کنید.
باید اتاق کودک هنگام خواب تاریک باشد و فقط یک چراغ خواب کوچک در آن روشن باشد. لباس راحت تن کودک کنید و اتاق را ساکت و آرام نگه دارید. برای خوابیدن کودکانی که سخت می خوابند تمام خانواده باید بسیج شود . نمی توان از کودک خواست بخوابد ولی سایر اعضا بیدار باشند و مشغول گپ و گفت. هنگام خوابیدن کودک زنگ خواب همه اعضا خانواده باید زده شود.
تلفن، کامپیوتر، بازی های ویدئویی و تلویزیون را از اتاق خواب کودک خارج کنید و آنها را قبل از زمان خواب خاموش کنید.
گاهی اوقات حضور وسایل خاصی میتواند به خواب کودکان کوچک کمک کند. داشتن یک عروسک نرم در کنارش او را برای خوابیدن کمک خواهد کرد.
دکتر سارا امیریان _ روانشناس و روان درمانگر کودکان و نوجوانان