بسم الله الرّحمن الرّحیم
و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین
حد مجاز کاهش وزن ماهانه چقدر است؟
یک روانشناس گفت: استرس می‌تواند موجب افزایش وزن شود، کاهش آن ولع خوردن را کم می‌کند.
امیرمحمد شهسوارانی در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به اینکه استرس تعادل درونی بدن را برهم می‌زند اظهار داشت: هر عاملی که منجر به تغییر در وضعیت تعادل درونی بدن شود استرس است. تعادل درونی یا هموستازی به معنی ثابت نگه داشتن است. استرس موجب میشود تعادل درونی به هم ریخته شود و در این حالت بدن تلاش می‌کند تا به حالت اولیه بازگردد.
وی افزود: غدد هیپوفیز، هیپوتالاموس، فوق کلیوی و برخی ارگان‌های بدن برای برگشتن بدن به حالت هموستازی درگیر می‌شوند.
این متخصص حوزه بهداشت روان «یکه خوردن» را یکی از عوامل ایجاد تنش عنوان کرد و ادامه داد: ترساندن دیگران و شوکه کردن می‌تواند آنها را در معرض سنکوپ قرار دهد.
وی گفت: در حال حاضر آمار سازمان جهانی بهداشت سن ابتلا به سکته قلبی را حدود 55 سال اعلام کرده است در حالی که وزارت بهداشت کشور از 35 سال سخن می‌گوید.
وی ادامه داد: مشکلات اقتصادی و اجتماعی می‌تواند موجب استرس شود، همچنین آلودگی صوتی، ترافیک و نبود زیرساخت‌های کافی برای جمعیت فعلی از عوامل تولید استرس هستند.
این روانشناس با تأکید بر ضرورت توجه به سیاست‌های افزایش جمعیت گفت: طبق فرموده مقام معظم رهبری جمعیت باید به 150 میلیون نفر برسد از طرفی تحقیقات علمی نشان می‌دهد استرس منجر به کاهش تعداد اسپرم‌های حاوی کرموزم‌های Y میشود بنابراین در شرایط استرس احتمال دخترزایی بیشتر است. همچنین آلودگی هوا و کمبود اکسیژن موجب بیماری‌های قلبی و مرگ میشود که این نیز با سیاست‌های جمعیتی در تضاد است.
این متخصص حوزه بهداشت روان با بیان اینکه اکثر رژیم‌های غذایی تعادل درونی بدن را بر هم می‌زنند، گفت: علت اینکه بیشتر رژیم‌های غذایی مؤثر واقع نمی‌شوند این است که به تعادل درونی بدن توجه نمی‌کنند زیرا وقتی تعادل درونی به هم ریخته میشود بدن دچار شوک شده و حتی نتیجه عکس نیز می‌دهد برای همین است که افراد موقع انجام رژیم‌های غذایی تحریک‌پذیر می‌شوند و رفتار افراد مبتلا به استرس را نشان می‌دهند.
وی افزود: علت اینکه بسیاری از افراد نمی‌توانند وزن خود را پس از رژیم غذایی ثابت نگه دارند این است که بدن دچار شوک شده است، از طرفی وزنی که طی 10 سال افزایش پیدا کرده است نباید طی 2 یا 3 ماه کاهش پیدا کند. این در حالی است که تحقیقات علمی نشان می‌دهد هر فردی مجاز است ماهانه حداکثر یک یا دو کیلو وزن کم کند و در نهایت در سال باید 12 کیلو کاهش وزن داشته باشیم.
شهسوارانی تأکید کرد: کاهش شدید وزن موجب میشود تا بدن دچار ادراک قحطی شود و تمام تلاش خود را به کار گیرد تا وزن از دست رفته را جبران کند بدون اینکه بداند آیا این راهکار برای بدن خوب است یا خیر.
وی افزود: هموستازی یعنی اگر می‌خواهیم برای استرس مداخله‌ای داشته باشیم باید بدانیم چه چیزهایی تعادل بدن را بر هم می‌زنند و برای اینکه تعادل را به نقطه مطلوب برسانیم کاری کنیم تا بدن واکنش منفی نشان ندهد.
این روانشناس با بیان آلوستازی به عنوان نحوه رسیدن به هموستازی گفت: آلوستازی نحوه رسیدن به تعادل درونی است که فرآیند رفتاری و اجتماعی محسوب میشود. رفتارهای سودمند اجتماعی شاخص‌های اصلی آلوستازی هستند.
وی افزود: در آلوستازی پیش‌بینی می‌کنیم و متناسب با آن رفتار انجام می‌دهیم، در مورد رژیم‌های غذایی وقتی غذا به بدن نمی‌رسد پیش‌بینی می‌کنیم که گرسنه می‌شویم و دچار کاهش مواد غذایی خواهیم شد. متأسفانه اکثر افراد برای درمان چاقی به روانشناس مراجعه نمی‌کنند در حالی که درمانگاه‌های درمان چاقی در کشورهای پیشرفته به گونه‌ای است که پزشک، متخصص تغذیه، روانشناس و متخصص تربیت بدنی به صورت گروهی به درمان می‌پردازند. استفاده از روانشناس به دلیل پیدا کردن عوامل استرس‌زا و تأثیر آن بر افزایش وزن است.
این روانشناس تأکید کرد: خوردن ارضاء کننده‌ترین رفتار است زیرا بر اثر یادگیری آن را فرا گرفته‌ایم حتی ابراز محبت والدین به کودک با غذا دادن است بنابراین افراد یاد می‌گیرند که خوردن گزینه پاداش است و در شرایط استرس‌زا به آن پناه می‌برند بنابراین یکی از درمان‌های افزایش وزن کاهش استرس است زیرا ولع غذا خوردن را کم می‌کند.
این متخصص حوزه بهداشت روان گفت: در نیازهای اجتماعی آلوستازی حرف اول را می‌زند زیرا معتقد است فرد و طرف مقابل او در تعادل باشند در واقع اگر تعادل طرف مقابل حفظ شود تعادل فرد نیز حفظ خواهد شد.
شهسوارانی افزود: آلوستازی یعنی تغییر در عین عدم تغییر مثلاً موقع مسافرت جمعی باید یاد بگیریم که اگر احساس گرسنگی کردیم از دیگران هم بپرسیم که آیا آنها هم گرسنه هستند و بر سر اینکه چه غذایی را صرف کنیم به توافق برسیم.
وی خاطر نشان کرد: واکنش افراد در آلوستازی اهمیت دارد مثلاً فردی که موقع مسافرت با اتوبوس دچار خستگی عضلات پا میشود نمی‌تواند از راننده بخواهد که هر جا او می‌خواهد توقف کند اما می‌تواند چند دقیقه در اتوبوس قدم بزند، بهتر است در این هنگام راننده از این مسافر بخواهد تا از در دوم اتوبوس تا انتهای آن چند دقیقه قدم زده تا تنش عضلانی از بین برود.