ورزش زورخانه یک میراث نامحسوس ملی است که لزوم حراست و حفظ آن ضرورتی اجتناب ناپذیر است، این میراث با روح و جسم فرهنگ عامه ایرانی گره خورده است.
ورزش های پهلوانی و زورخانه ای يکی از ورزش های پرطرفدار و محبوب در ميان تمام مردم ايران زمين است. این ورزش از جايگاه خاصی در بين مردم برخوردار است و شايد دليل آن نيز وجود مرام جوانمردی، ايثار و فداکاری، حس کمک به هم نوع و... در بين ورزشکاران اين ورزش باشد. اين ورزش علاوه بر تأثيرات معنوی که بر روی روح و روان افراد می گذارد، تأثيرات بسيار زيادی نيز بر جسم افراد دارد که در ادامه به بيان تأثير هريک از حرکات اين ورزش بر روی بدن خواهيم پرداخت.
شنو
عضلات درگیر در اين حرکت شامل: عضلات باز کننده مچ دست و انگشتان، عضلات ساعد، عضلات درون مچ، عضله سه سر بازو، عضله دو سر قدامی بازو، عضلات سینه ای کوچک و بزرگ و ... مي شود. از فوايد اين حرکت مي توان به افزایش قدرت و استقامت عضلانی در بازو اشاره کرد.
همچنين در شنو پیچ، علاوه بر موارد ذکر شده، عضلات پشتی بزرگ نيز درگیر است. در شنو پا باز یا کرسی نيز، عضلات چهارسر ران و عضلات کشاله ران به آنها اضافه می گردد. همچنين افراد بايد توجه داشته باشند که حرکت شنو به دليل اینکه باعث تجمع اسید لاکتیک و خستگی و سفتی موضعی می شود نباید زیاد طولانی شود به خصوص برای مبتدیان که باعث کوفتگی شدید عضلات خواهد شد.
میل
در این حرکت عضلات درگیر عبارتند از عضله دو سر بازویی، عضلات گرداننده مچ و ساعد، عضله سه سر بازو و سه گوش آرنجی، عضلات سینه ای کوچک و بزرگ، عضله ذوزنقه ای و.. که تأثیر اين حرکت بر روي عضلات موجب هماهنگی اعصاب با عضلات و افزایش سرعت انتقال خون در بدن مي شود.
همچنين نکته لازم به ذکر در اين حرکت اين است که میل باید به اندازه توانایی هرکس انتخاب شود و استفاده از میل های سنگین منع می گردد؛ زيرا ممکن است که میل های خیلی سنگین موجب پاره شدن تاندون های کتف شود.
سنگ
سنگ زورخانه دو قطعه تخته سنگ حجیم به شکل نعل کفش های قدیمی است که در قسمت بالايی به شکل مربع و در قسمت پاییني منحنی است و در وسط هر یک از سنگ ها سوراخ و دستگیره ای در نظر گرفته شده است.
استفاده از سنگ توسط پهلوان، انگشتان و ساعد، عضلات مچ و ساعد، عضلات دو سر قدامی بازو، عضله سر باز، عضلات سینه ای کوچک و بزرگ، عضلات سر شانه، عضلات پشت و زیر بغل وی را درگير مي کند و در واقع تأثیري مانند تأثير میل بر روي بدن و عضلات دارد.
کباده
عضلات درگیر در استفاده از کباده عبارتند از: عضلات خم کننده مچ و انگشتان، عضلات ساعد، عضلات دو سر قدامی بازو، عضله سه سر بازویی، عضلات سینه ای کوچک و بزرگ، عضلات سرشانه و....
لازم به ذکر است که بیشتر انقباضات این تمرین از نوع پویا بوده و لذا عملکرد دینامیکی را افزایش می دهد. همچنين افراد بايد توجه داشته باشند که زیاده روی در کباده کشیدن به قلب فشار می آورد. بنابراين افراد به خصوص افراد مسن بايد اين مسئله را رعایت کنند.
چرخیدن
انجام اين حرکت توسط پهلوان، عضلات مچ و کف پا، عضلات دوقلو، عضله نعلی و ساق پا را درگير کرده و باعث سرعت، چالاکی و افزایش استقامت قلب می شود.
همچنين باتوجه به اينکه در چرخیدن به علت وجود قوه گریز از مرکز، خون متوجه انگشتان می شود و پوست دست به شدت دردناک می گردد، باید به مجرد احساس این وضع چرخیدن متوقف گردد. این در صورتی است که چرخش سریع باشد ولی در چرخ سنگین خون کمتر متوجه پنجه های دست می گردد.
ورزش زورخانه یک میراث نامحسوس ملی است که لزوم حراست و حفظ آن ضرورتی اجتناب ناپذیر است، این میراث با روح و جسم فرهنگ عامه ایرانی گره خورده است.