تندگویان در پاسخ به خراسان، تحلیل بیشتری دراینباره ارائه کرد و گفت: «نتایج پایش انجامشده مربوط به افراد مجرد بازه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال است و کل جمعیت کشور را شامل نمیشود. در آمار جمعیتی کل کشور، نسبت جمعیت زنان و مردان اختلاف زیادی با هم ندارد و تقریبا با هم برابر است، اما آنچه در پایش انجامشده مدنظر بوده، این است که به ازای هر ۱۲۲ پسر در سن ازدواج، که مجرد ماندهاند، فقط ۱۰۰ دختر مجرد در سن ازدواج داریم».
یک پیش بینی که محقق شد.
شاید در نگاه اول چنین اتفاقی تعجببرانگیز باشد، اما کارشناسان جمعیتی از چندسال قبل آن را پیشبینی کرده بودند و با یک حساب سرانگشتی ساده هم میشد احتمال مواجهه با آن را داد. یکی از مسئولان در مرکز آمار ایران دراینباره به خراسان میگوید:
ما از چندسال قبل پیشبینی کرده بودیم که با روند جمعیتی کشور، به زمانی خواهیم رسید که تعداد دختران در سن ازدواج کمتر از پسران باشد و حالا با همین شرایط مواجه شدهایم.
میانگین سنی ازدواج مشکلساز شد!
توضیحات بیشتر او، ماجرا را شفافتر میکند: سن معمول ازدواج در پسران ایرانی بین ۲۰ تا ۳۴ سال است که در سه گروه ۲۰ تا ۲۴ سال، ۲۵ تا ۲۹ سال و ۳۰ تا ۳۴ سال قرار میگیرند. سن ازدواج دختران هم در سه گروه ۱۵ تا ۱۹ سال، ۲۰ تا ۲۴ سال و ۲۵ تا ۲۹ سال تعیین میشود؛
بنابراین با توجه به اینکه در کشور ما میانگین اختلاف سنی در ازدواج، ۵ سال است به طور مثال، پسران گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال با دختران گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ ازدواج میکنند که ۵ سال کوچکتر از آنها هستند. در دهههای ۶۰ و ۷۰ با توجه به روند رو به رشد نرخ جمعیت کشور، به طور طبیعی تعداد افراد گروه سنی پایینتر بیشتر بود و به همین دلیل، از نگاه آماری پسران مشکلی برای انتخاب دختر نداشتند. اما پس از آن به دلیل کاهشیشدن نرخ رشد جمعیت، شرایط به گونهای شده که حالا تعداد دختران در یک گروه سنی ازدواج، از پسران گروه سنی بالاتر کمتر شده است».
راهکار کوتاه مدت و درازمدت چیست؟
طبیعتا راهکار اساسی برای حل این مشکل، یک راهکار دراز مدت است و باید مشکل روند کاهشی نرخ رشد جمعیت را جبران کرد تا طی دو دهه آینده، فاصله آماری گروههای سنی ازدواج جبران شود. اما این کارشناس جمعیتی، درباره راهکار کوتاه مدت حل این مشکل میگوید: «به نظر میرسد لازم است میانگین اختلاف سنی ازدواج در کشور کاهش یابد و به جای ۵ سال به حدود ۲ یا ۳ سال برسد، در این صورت با توجه به برابری نسبی آمار دختران و پسران مجرد در گروههای سنی مشابه، مشکلی برای ازدواج از نظر آماری نخواهیم داشت».
خطر افزایش مهاجرت دختران
معاون امور جوانان، درباره آسیب های مهاجرت جوانان از کشور هم هشدار داده و گفته است: «در کشور با موضوع مهاجرت جوانان مواجه هستیم که اگر آمار مهاجرت دختران افزایش یابد، مشخصا تاثیر بدتری بر حوزه ازدواج خواهد گذاشت».
رصدخانه مهاجرت ایران هم در گزارشی که اخیرا منتشر کرده، به مهمترین دلایل مهاجرت ایرانیان اشاره و اعلام کرده است: «قبل از وقوع مشکلات اقتصادی در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ و بازگشت تحریمها، تنها حدود ۳۰درصد از دانشجویان تمایل به مهاجرت داشتهاند، اما این تحولات موجب افزایش میل مهاجرت تا ۶۳درصد شده است». این یعنی ممکن است با حل نشدن مشکلات جوانان، همچنان با مهاجرت آنان مواجه باشیم و تبعات آن در حوزههای مختلفی همچون ازدواج نیز دیده شود.
آمار نگرانکننده از بیمیلی به ازدواج
در کنار آمار جمعیتی، کاهش میل به ازدواج هم مسئلهای نگرانکننده است. طبق گزارش وزارت ورزش و جوانان، براساس نظرسنجیهای انجامشده بین جوانان در آستانه ازدواج، ۳۳ درصد جوانان حتی با وجود پیداشدن فرد مناسب و فراهمبودن شرایط اقتصادی تمایلی به ازدواج ندارند. ۳۴.۹ درصد جوانان بالا بودن هزینههای ازدواج، ۳۰ درصد جوانان نداشتن شغل، ۲۶.۳ درصد جوانان هم ترس از ازدواج ناموفق را از دلایل تاخیر در ازدواج اعلام کردهاند.