به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، طب سنتی از روز نخستی که کرونا وارد کشور شد در خط مقدم مقابله با کرونا بوده و همچنان در کنار طب مدرن برای خنثی کردن بمب کرونا در حال تلاش است.
در مدت یک سال ورود کووید-۱۹ طب سنتی موفق شد افراد زیادی را در برابر کرونا ایمن کند و به روش‌های منحصربه‌فرد خود توانست بسیاری از افراد را در داخل کشور درمان کند.
روزهای سخت کرونایی ایران در حالی سپری میشود که بسیاری از ارکان نظام سلامت به دنبال یافتن یک راه حل جامع برای درمان بیماری کرونا هستند، آبان امسال نخستین مرکز خدمات طب سنتی ایران ویژه بیماران کرونا توسط دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و با همکاری دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت افتتاح شد فعالیت این مرکز برای کمک به بیماران کرونایی و در راستای خدمات‌دهی مناسب به افرادی که مبتلا به کرونا شدند شکل گرفت و از استادان برجسته طب سنتی و نیروهای جهادی به جهت مشاوره استفاده شد.
با مژگان تنساز معاون توسعه سلامت دفتر طب ايراني و مکمل وزارت بهداشت به گفت‌و‌گو نشستیم تا با روند فعالیت مرکز مشاوره طب سنتی آشنا شویم که در ادامه می‌خوانید:
آنا: پس از شیوع بیماری کرونا بسیاری از ارکان نظام سلام برای مقابله با این ویروس پای کار آمدند، طب ایرانی چه زمانی به طور رسمی برای مقابله با کرونا وارد شد؟
تن ساز: یک سال ازشیوع بیماری کرونا گذشت، سرانجام طب سنتی نیز مانند دیگر کادر درمان احساس وظیفه کردند و با وجود اینکه یک اتفاق جدید در کل کشور و همین‌طور برای طب سنتی بود، ما تجربه یک همه‌گیری و یک پاندمی را نداشتیم، هر چند که حکمای ما در هزاران سال قبل تجربه یک همه گیری را داشته‌اند و شواهد این موضوع موجود است، ولی به صورت جدید را تجربه نکرده بودیم، نداشتیم، در همان روزهای نخست جلسات متعددی توسط متخصصان طب سنتی کل کشور از کل دانشگاه‌ها به اضافه فعالان این حوزه، نه‌تنها متخصصان برگزار شد؛ در تعطیلات عید نیز این جلسات ادامه داشت مبنی بر اینکه چه برخوردی با این بیماری جدید و نوظهور داشته باشیم و چگونه به این قضیه ورود کنیم، البته در طب مدرن نیز هنوز شناخت جدی از این بیماری وجود نداشت؛ از همان ابتدا افراد اظهارنظرهای مختلفی در مورد مزاج بیماران مبتلا به کرونا داشتند و سوال اصلی این بود که مزاج ویروس چیست، چه درمانی برای آن مؤثر است؟ آیا گیاه‌درمانی مؤثر است و در نهایت نتایج این جلسات منجر شد به یک پروتکل منتشر شده از دفتر طب ایرانی و مکمل که مورد اجماع بود و سپس ویرایش تکمیلی داشت.
آنا: بسیاری از کارشناسان حوزه سلامت معتقدند خیلی دیر از ظرفیت طب سنتی در مقابله با کرونا استفاده شد؟
تن ساز: این موضوع اعتمادی بود که باید از سوی مسئولان در حیطه طب سنتی به دست می‌آمد، مردم که اعتماد داشتند و هنوزهم دارند اما اعتماد اصلی را باید مسئولان وزارت بهداشت انجام می‌دادند که نقطه شروع این موضوع دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود، در واقع با همتی که دکتر زالی داشتند اعتماد خوبی به طب ایرانی شد، علت دیر شدن ورود رسمی طب ایرانی به موضوع مقابله با کرونا اعلام نظرهای مختلفی بود که متأسفانه به نفع مردم نبود، زیرا هر کسی هر اعلام نظری می‌کرد که زیاد متناسب طب سنتی ایرانی نبود؛ همچنین برخی از این پیشنهادات درست نبود و به مردم آسیب می‌زد و اتفاقات دیگری هم پشتش رخ می‌داد. به عنوان مثال اظهارنظرهای عجیب و غریبی که در زمینه طب سنتی ارائه می‌شد که دستاویز شبکه‌های اجتماعی می‌شد.
آنا: در همان اوایل بیماری کرونا اظهار نظرهایی در زمینه برخی داروها می‌شد برای مثال روغن بنفشه که سروصدای زیادی کرد، به نظرتان هدفمند بود؟
تن ساز: به نظر می‌آمد هدفی پشتش باشد ولی در هر صورت این صحبت‌ها هیچ‌کدام منجر به این نشد که طب سنتی اجازه ورود رسمی پیدا کند و بیشتر اجازه ورودش به شکل پژوهشی بود. با اینکه به همکاران ما اجازه ورود رسمی به مراکز درمانی داده نشد ولی در بحث پژوهش طب سنتی بسیار خوش درخشید و بالغ بر ۹۰ کارآزمایی بالینی طراحی و در مرکز کارآزمایی بالینی ثبت شد و کُد اخلاق گرفتند.
آنا: آیا این طرح‌ها به مرحله اجرا رسید؟
تن ساز: بله، ما خودمان اکنون در دانشکده طب سنتی شهید بهشتی ۶ طرح را انجام دادیم. دانشکده‌های دیگرنیز درگیر شدند و کارهای مرتبط با گیاه‌درمانی و طب سنتی انجام دادند؛ همچنی در دعوتی که دو ماه پیش از دفتر طب ایرانی مکمل شد مبنی بر ارائه نتایج طرح‌ها به ستاد علمی کرونا، طرح‌هایی که نهایی شد نتایج خوب داشت و طبیعتا برخی نیز پاسخ‌های مورد نظر را نگرفت، یعنی ما ابایی نداریم که بگوییم بعضی از طرح‌های پژوهشی‌مان نتایج مثبتی نگرفتند. فکر می‌کردیم فلان طرح روی کرونا مؤثر است بعد به این نتیجه رسیدیم که نه، مؤثر نبوده است؛ لذا آن مواردی که نتایج مثبت داشت در طول مدت بستری و عوارض و علائم بیمار را کاهش داده بودند انتخاب و به ستاد علمی کرونا ارائه شد.
آنا: برخی از متخصصان در ستاد ملی مقابله با کرونا طب ایرانی را «شیادی» خطاب کردند، نظرتان در این مورد چیست؟
تن ساز: بله، برخی در ستاد کرونا این صحبت را کردند، ولی اتفاقاً ارائه همکاران ما کاملاً علمی بود؛ همچنین زمانی که فردی علمی صحبت می‌کند شیاد نیست و باید بدانیم که وقتی راجع به یک چیزی اطلاعات کافی ندارید ممکن است با آن به مشکل بخوردی اما لزوما شیادی نیست؛ باید بگویم این مسیری است که پژوهشی بوده و زیر نظر وزارت بهداشت است، ما در مرکز خدمات مشاوره طب سنتی ۲۰۰ نفر از متخصصان طب ایرانی و پزشکان دوره دیده حیطه‌های مهارتی طب را داریم و همه چیز علمی پیش می‌رود.
آنا: مرکز خدمات مشاوره طب سنتی چند بخش دارد؟
تن ساز: یکی بخش ویزیت حضوری و یک بخش نیز تماس تلفنی است، تماس تلفنی ما نیز بر اساس تعداد مشاورانی که اینجا را با آنها راه‌اندازی کردیم، ابتدا در روز اول با حدود ۲۵ نفر شروع کردیم که ۱۲ نفر صبح (هشت تا ۲ بعدازظهر) و ۱۳ نفر نیز در شیفت عصر (۲ بعدازظهر تا هشت شب)، از شنبه تا جمعه تحت نظر متخصص طب ایرانی اقدام به مشاوره می‌کنند، مردمی که تماس می‌گرفتند، ابتدا مشاور اگر می‌توانست بر اساس پروتکل پاسخ بیماررا بدهد با توجه به آموزش‌هایی که دیده است، پاسخ آنها را می‌دهد و در صورتی که سؤالی می‌کردند که در پروتکل به وضوح اشاره نشده یا نیاز به مشورت بیشتری دارد با متخصصان طب ایرانی که آنجا حضور داشتند مشورت می‌کردند، بعضاً خود متخصص پاسخ می‌دهد؛ به خاطر دارم روز ۱۹ آبان ماه که مرکز خدمات مشاوره طب سنتی افتتاح شد، از همان روز اول تعداد تلفن‌های ما به حدی بود که غافلگیر شدیم، یعنی نتوانستیم پاسخ همه را بدهیم.
آنا:تماس‌ها همه از داخل کشور بود یا از خارج هم داشتید؟
تن ساز: خارج کشور هم به مرور زمان داشتیم، اوایل همه از داخل و از اقصی نقاط کشور بود ند و سپس خارج کشور هم اضافه شد، به ویژه ایرانیان خارج کشور که شنیده بودند این مرکز راه‌اندازی شده، تماس می‌گرفتند. البته مراجعات حضوری‌مان به اندازه تلفنی نبود، به مرور مراجعات حضوری افزایش پیدا کرد ولی در موج سوم که تقریباً راه‌اندازی اینجا هم با شروع موج سوم همراه بود، با توجه به تماس‌های فراوان با اینکه مشاوران ما همیشه پاسخگو بودند ولی باز نمی‌توانستیم پاسخ همه را بدهیم و تماس از دست رفته داشتیم، در این مرکز روزانه حدود یک هزار و ۵۰۰ تماس را پاسخ می‌دادیم اما زمان‌هایی هم می‌رسید به ۸ تا ۹ هزار تماس در طول یک روز که غیر قابل باور بود و واقعاً نمی‌توانستیم پاسخ همه را بدهیم.