بسم اللّه الرّحمن الرّحيم 

و صلّي الله علي محمّد و آله الطّاهرين  و لعنة الله علي اعدائهم اجمعين 

تحولات در تئوری تولید اطلاع غربی؛ نشأت گرفته از تحولات در تئوری تولید ثروت

1. تحول اقتصادی، موجب تحول فرهنگی و ارتقای «هوش، حافظه، زبان اجتماعی» توسط «رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و مدارس»

در مباحث گذشته به این مطلب پرداخته شد که سبک زندگی غربی در عرصه فرهنگ نیز دارای چارچوب مشخصی است و همان‌گونه که در عرصه اقتصادی، کارخانه مسؤولیت تولید کالا را به‌عهده دارد، تولید «روابط اجتماعی» نیز توسط منطق و زبان انجام می‌شود. لذا همان‌طور که «تئوری تولید ثروت» بر سه رکن «ربا، تولید، تجارت» استوار شده، «تئوری تولید اطلاع» نیز بر سه محور «رسانه» (به‌عنوان جامع همه زبان‌های اجتماعی) «دانشگاه‌ها و مدارس» (به‌عنوان دستگاه‌های تولید و توزیع علم) و «نظم‌های مربوط به روابط اجتماعی» سامان یافته و این مراکز هستند که «پسند اجتماعی» را تولید می‌کنند. البته گام اول در این مسیر، توسط رسانه‌ها برداشته می‌شود تا از طریق «توزین اخبار»، «ساخت فیلم‌ها و سریال‌ها» و «میزگردها، مصاحبه‌ها، مستندها»، نرم‌افزاری از جنس هوش و شناخت اجتماعی، حافظه اجتماعی و زبان اجتماعی پدید آورند که متناسب با سخت‌افزارهای تمدن باشد.

در واقع با رشد تکنولوژی در طول زمان و عدم توقف در استراتژی صنعت، توقف در فرهنگ نه تنها به امری ممتنع تبدیل می‌شود بلکه تحول در زبان و روابط اجتماعی نیز ضرورت پیدا می‌کند و تغییر فرهنگی، متناسب با سخت‌افزارها حتمیت می‌یابد. زیرا انسان نمی‌تواند تکامل در تکنولوژی را رقم بزند مگر آن‌که به ظرفیت روحی، فکری و جسمی جدیدی دست یافته باشد. این واقعیت به ویژه در زمانی واضح‌تر می‌شود که توسعه در تکنولوژی و سخت‌افزارها، از سنخ «توسعه در مقیاس» باشد. به‌عنوان مثال، گاه تصرف در طبیعت تنها با تصرف در تجسدِ عینی طبیعت محقق می‌شود؛ گاه با تصرف در مولکول و اتم یا تسخیر فضا همراه می‌گردد. لذا ممکن نیست که تغییر مقیاسی در تکنولوژی (تصرف در طبیعت) پدید آید و محاسبات تا حد میکرون دقیق شود و ملت‌ها و دولت‌ها وارد این روند شوند اما «پسند و روابط اجتماعی» در حالت قبلی باقی بماند و اموری از قبیل قومیت و مذهب و... همچنان موضوعیت داشته باشد. به همین دلیل، قشر سرمایه‌دار که در قله سبک زندگی موجود قرار دارند، در عرصه فرهنگی دارای وحدت رویه و رفتار و فرهنگ یکسان هستند و پیش از همه، از مشخصه‌های فرهنگی و قومی و مذهبی و نژادی خود دست می‌کشند و جزو اولین کسانی هستند که در مسیر تحول در روابط اجتماعی گام برمی‌دارند.

2. تبعیت «تئوری تولید اطلاع» از «تئوری تولید ثروت»، موجب انحلال خرده‌فرهنگ‌ها در فرهنگ توسعه

با شتاب‌گرفتن رشد و توسعه تکنولوژی و به تبع آن، افزایش سرعت در تولید و توزیع و مصرف و تجارت و گردش مالی در مقیاس جهانی، موجود زنده و ارگانیزم واحدی شکل می‌گیرد که سلول‌های آن باید متناسب با آن حرکت کنند. یعنی همه شرکت‌ها باید همراه با استراتژی توسعه جهانی حرکت کنند و تغییرات متناسب با آن را در مدیریت، خط تولید و... إعمال نمایند و الا ورشکست خواهند شد. در واقع ورشکستگی در نظام اقتصاد سرمایه‌داری یک اصل است؛ با این توجیه که حتی سلول‌های فرسوده بدن انسان نیز بعد از طی مدت معینی، از بدن جدا شده و از بین می‌روند یا این بهانه که بالاخره باید حشرات موذی را با ابزارهای مختلف نابود کرد تا ضرری به حیات انسانی وارد نیاورند! لذا کشورها و شرکت‌ها اگر اقتصاد خود را با سرعت اقتصاد جهانی هماهنگ نکنند، همانند سلول‌های مُرده از پیکره نظام اقتصادی دفع می‌شوند و اموال ورشکستگان به شبکه مالی یا شرکت‌هایی منتقل خواهند شد که با سرعت اقتصاد جهانی همراه هستند. یعنی سرعت تکنولوژی و ارزش افزوده ناشی از آن، روندی را پدید آورده که نه تنها به افراد بلکه به تعداد بسیاری از شرکت‌ها هیچ رحمی نمی‌شود و با لگدمال‌کردن انسانیت و بدون توجه به وضعیت زندگی و سرنوشت ورشکستگان، موجی از ورشکستگی و حذف شرکت‌ها در کشورهای مختلف رقم می‌خورد تا استراتژی توسعه صنعت و تکنولوژی جهانی به پیش رود.

همین روند در «پسندها و روابط اجتماعی» نیز جریان دارد و اصل ورشکستگی در این عرصه مبنای عمل قرار می‌گیرد. یعنی با تحول در پسند و روابط اجتماعی و سرعت تغییرات در نرم‌افزارها، انسان‌ها و جوامع نیز باید به‌روز شوند و از نظر روحی و فکری و جسمی رشد پیدا کنند و فرهنگ‌ها و خُرده‌فرهنگ‌هایی که با این روند همراه نشوند، ورشکسته و حذف خواهند شد. به‌عنوان نمونه، در جشن هنر شیراز که در زمان رژیم پهلوی برگزار شد، هم مراسم تعزیه به نمایش درآمد و هم برهنگی علنی انجام شد تا با مقایسه میزان جذابیت هر یک از آنها، به زعم خود ورشکستگی هنر و فرهنگ مذهبی را ثابت کنند.^[1]

3. تعمیم «مُد» به تمامی شئون حیات و جریان فاصله طبقاتی در الگوی پسند اجتماعی، به‌عنوان یکی از الزامات تئوری تولید اطلاع

لذا مقوله «مُد» نباید ساده انگاشته شود و به پوشش و آرایش زنان و جوانان منحصر گردد بلکه باید توجه داشت که مُد به تمامی شئون و عرصه‌های حیات تعمیم یافته است. امروزه آرایش شهرها نیز براساس مُدهای جدید تغییر می‌کند و کیفیت فضای سبز، فواره‌ها، نورپردازی‌ها، مبلمان شهری و... تحول می‌یابد و معاونت زیباسازی در شهرداری‌ها به‌صورت تخصصی بر این موضوع متمرکز شده و به پرورش نیرو در این زمینه مبادرت می‌کند و ردیف بودجه‌ی مختص به خود را داراست. در واقع دکوراسیون خانه‌ها و ادارات و اتاق مدیران و... دائماً در حال تغییر است و این تغییرات به یک الزام اجتماعی بدل شده و لذا اگر یک کاسب یا تاجر یا مدیر شرکت از این مُدها در خانه یا محل کار خود تبعیت نکند، اعتبار و جایگاه خود در بازار را از دست خواهد داد. به‌عبارت دیگر میزان استفاده از مُد در خوراک و پوشاک و دکوراسیون و... از سنخ «زبان اجتماعی» و امری «معنادار» به شمار می‌رود و همانند الگوی مصرف در عرصه اقتصادی، الگوی پسند اجتماعی در سبک زندگی غربی نیز مبتنی بر فاصله طبقاتی است. به همین دلیل است که در تبادلات اقتصادی، اگر امکاناتی از قبیل رزرو بلیط از ایرلاین‌های درجه‌یک، اقامت در هتل‌های لوکس، سفر به اماکن تفریحی و گردشگری و... به طرف مقابل ارائه نشود، انعقاد قراردادهای اقتصادی ممکن نخواهد شد و اگر چنین اخلاقی در جامعه ایجاد نشود، تولید ثروت میسر نخواهد بود. در نتیجه، توصیه به قناعت و دوری از تجمل‌گرایی و مصرف‌زدگی در تبلیغات دینی، اثری بر رفتار مردم نخواهد داشت؛ زیرا ساختارهای اجتماعی، پسند عمومی را به‌سوی دیگری سوق داده است.

4. ضرورت شناخت عمیق نسبت به سبک زندگی غربی از منظر حاکمیت برای مقابله با خطر مسخ شدن جامعه و نفوذ فرهنگ غربی

این واقعیت باعث شده تا علی‌رغم حاکمیت ارزش‌های مکتبی و التزام به هنجارهای دینی در نظام جمهوری اسلامی، برخی عناصری که انضباط‌های شرعی را رعایت نمی‌کنند به ناچار در ارگان‌های مختلف نظام حفظ شوند زیرا تخصص‌ها و کارآمدی‌های ویژه‌ای دارند که در صورت اخراج و حذف آنان از ادارات، عملکرد کلی سازمان مربوطه دچار اختلال شود. این نمونه‌ها نشان می‌دهد که در سبک زندگی غربی، اگر نیروی انسانی از روابط آزاد برخوردار نباشد و شهوات متنوع او ارضا نشود، توانایی و مهارت و پیچیدگی لازم برای فعالیت‌ها و مأموریت‌های سطح بالا و انجام تحقیقات و اکتشافات جدید را پیدا نخواهد کرد. این در حالی است که هنوز برخی متدینین به دنبال یافتن شواهدی برای اثبات تدین برخی دانشمندان غربی هستند! اما چنین برخوردی، ناشی از عدم شناخت نسبت به اموری مانند تحولات پس از رنسانس، تمدن و روابط اجتماعی مدرن، فلسفه هنر نوین، رسانه‌ها و عدم توجه به رفتار و گفتار ابرمردی همچون امام خمینی (ره) است که امت دینی را نسبت به عمق ضلالت‌ها و جنایت‌های تمدن موجود بیدار کرد و در توصیف غرب از عباراتی همچون «بت‌پرستی مدرن» و «توحش منظم» استفاده می‌نمود. حتی اگر چنان شواهد و مدارکی در مورد برخی افراد صحت داشته باشد، نمی‌تواند تحلیلی دقیق از اوصاف یک سیستم و دستگاه را ارائه دهد؛ دستگاهی که موتور محرکه و ابزار تحریک و انگیزش در آن، مشتهیات نفسانی و اخلاق مادی است و هماهنگی بین بخش اقتصادی و بخش علمی و فرهنگی آن عملاً قابل انکار نیست. بنابراین فقر فرهنگی در اروپا و امریکا بدتر و فجیع‌تر از فقر و محرومیت‌های اقتصادی در قاره‌ی افریقا و مرگ و میر ناشی از آن است زیرا محور قرار دادن مشتهیات نفسانی و حیوانی در پسند اجتماعی، موجب مرگ روح‌ها و اراده‌ها و عقل‌ها شده و انسان‌ها و ملت‌ها را مسخ کرده است.

* جهان فشن؛ صنعتی استثماری برای استحمار دیگران 

* چهره‌ها و اندام‌هاي غير واقعي: آيا بايد حقيقت عكس‌هاي دست‌كاري شده دنياي مد را افشا كرد؟

* خطری شیک در آشپزخانه‌ها

*جنبش غذاهای سریع

* زیبایی اندام و تروریسم نرم ورزشی

* فمینیسم از "بی میلی به بچه دار شدن" متولد شد

* شلوار جین عقیم می کند!

* لوازم خانگی، جاسوسان مدرن آمریکایی

* پلاستیک؛ فانتزی؟

* راز کثیف صنعت زیبایی

* بازی های رایانه ای و سلامت کودکان شما

* ما در میانه یک انفجار فرهنگی به سر می بریم که با «شکیل شدن» بدن پیوند دارد 

* چگونه فرهنگ بیمار ما دختران را وا می دارد فکر کنند، برای دوست داشته شدن باید زیبا و خوش اندام باشند ؟

* چگونه یک مصرف کننده هوشمند و فهیم محصولات بهداشتی و آرایشی باشیم؟

* حراج اینترنتی تخمک های دختران مدل 

* آن روی سکه صنعت جراحی زیبایی مصنوعی

* 

زیبایی برای مقابله با بحران؛ بازسازی جهان با چاقوی جراحی

جلسه نهم/ مؤمنین نباید در مقابل کارآمدی غربی به انفعال بیفتند/ باید به سمتی حرکت کنیم که قبل از ظهور کارآمدی‌های بالاتر در مقایسه با دستاوردهای سبک زندگی غربی بروز پیدا کند