بسم الله الرّحمن الرّحيم
و صلّى اللّه على محمّد و آله الطّاهرين و لعنة الله على اعدائهم اجمعين
مهم ترین آثار زیاد بودن تعداد فرزندان در خانواده
حجت_الاسلام_زیبایی_نژاد
1. افزایش جایگاه و اقتدار والدین:
در خانواده پر جمعیت امکانات محدودیت دارد و جمعیت زیاد است؛ مثلا خانواده ای که هشت فرزند دارند در خانه ای دو اتاق دارد، یک نفر می‌خواهد تلویزیون می‌بیند، دیگری می‌خواهد بخوابد و به دنبال خاموش کردن چراغ است و می‌خواهد صدا نباشد، یکی هم می‌خواهد درس بخواند، طبیعتا این بچه‌ها دعوای‌شان می‌شود و بر سر و کله هم می‌زنند.در اینجا پدر و مادر به میدان می‌آیند و داوری می‌کنند؛ در این سیستم کم کم جایگاه پدر و مادر مهم می‌شود، چون اینها داور هستند، فصل خصومت می‌کنند، اقتدار والدین افزایش پیدا می‌کند؛ در خانواده‌های پر جمعیت معمولاً امکان بروز فرزند سالاری وجود ندارد.
2. جامعه پذیری بهتر:
از آنجا که این بچه‌ها مدام بر سر و کله هم می‌زنند، پوست کلفت می‌شوند؛ این دعواهای خانوادگی مانور حضور اجتماعی است؛ یعنی جامعه‌پذیری این بچه‌ها در این خانواده‌ها اینگونه است که اگر فردا در اجتماع کسانی پیدا شوند که خلاف میل آنها رفتار کنند و نظر بدهند، به لحاظ روحی چندان دچار مشکل نمی شوند چون عادت دارند؛ اما کسی که تک فرزند است، همه چیز بر وفق مرادش بوده است، این افراد زود رنج‌تر و شکننده‌تر هستند، در محیط اجتماعی که می‌آیند اگر یک نامرادی ببینند سخت متأثر می‌شوند.
3. کاهش شکاف نسلی:
در خانواده‌های پر فرزند خیلی شکاف نسلی اتفاق نمی‌افتد، چون پدر و مادر برای فرزندان مهم شده‌اند و باعث می‌شود که این مرجعیت والدین برای فرزندان حفظ می‌شود، ولی در خانواده‌های تک فرزند و کم فرزند، والدین در خدمت فرزند بودند یعنی بیشتر لجستیک بودند، این اقتدار برای فرزند جا نیافتاده است و احتمال شکاف نسلی افزایش پیدا می‌کند.
4. رشد تربیت اخلاقی:
در خانواده‌های پر جمعیت محدودیت امکانات وجود دارد. در گذشته اگر بچه‌ای از پدر خود می‌خواست که مثلا یک توپ بازی برایش بخرد، پدر می‌گفت تا ببینم چه می‌شود، این «تا ببینم» یعنی پنج ماه باید بدوی تا برایت بخرم. وقتی بچه به پدر می‌گفت برایم دوچرخه نمی‌خری؟ پدر می‌گفت که برو در مغازه کار کن یک بخشی از پول آن را خودت به دست بیاور و مقداری هم من می‌دهم.
بنابراین بچه‌های آن دوران قدر این امکانات را می‌دانستند اما بچه‌ای که صبح درخواستی از پدر می‌کند و ظهر آنچه خواسته به دستش می‌رسد، این طور نیست. مواجهه با محدودیت امکانات را بچه‌های آن دوران یاد می‌گیرند؟ یا این بچه‌ای که اصلاً از محدودیت امکانات تصوری ندارد؟ فرزندان ایثار را خانواده‌های پر جمعیت بیشتر یاد می‌گیرید یا در خانواده‌های کم جمعیت؟ بچه‌هایی که باهم دعوا می‌کنند، کم کم به یک الگویی از تعامل می‌رسند که یک جاهایی باید به نفع هم کوتاه بیایند.
در چین مدتی به دلیل جمعیت زیاد، سیاست تک فرزندی را اعمال کردند اما امروزه دوباره از این سیاست عدول می‌کردند؛ البته بیشتر به دلیل پیری جمعیت است، ولی خودشان هم پیامدهای منفی تربیتی را دیده‌اند. می‌دانند که پدران و مادرانی که یک فرزند دارند، محبت را بر او سر زیر می‌کنند، پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها نیز محبت خود را سرریز می‌کنند، چنین بچه‌ای لوس، ننر و کم ظرفیت می‌شود؛ الگوهای فرزند سالارانه در این شرایط بیشتر شکل می‌گیرد.
5.کاهش روحیه فردگرایی:
در بعضی پژوهش‌ها بر این نکته تأکید شده است که الگوهای خانواده‌های کم جمعیت برخلاف خانواده‌های پر جمعیت متناسب با الگوی تربیتی فردگرایانه است؛ اتفاقا این پژوهشگران در دفاع از فردگرایی مقاله می‌نوشتند، بحث امروز برنامه‌ریزان دنیا این است که شما باید به سمت الگوهای فردگرایانه بروید و برای تحقق این امر بایستی کاهش زاد آوری داشته باشید، اما چون آنها می‌دانند که چمعیت مؤلفه قدرت اقتصادی هم هست، می‌گویند که باید حواستان باشد که سرعت این جریان در دیگر کشورها باید بیشتر از ما باشد و آنها زودتر به بحران حیات جمعیتی برسند و انقراض تمدنی پیدا کنند تا ما بتوانیم دنیا را در دست بگیریم.