بسم الله الرّحمن الرّحیم
و صلی الله علی محمّد و آله الطاهرین ولعنه الله علی اعدایهم اجمعین
به خطر انداختن سلامت نوزادان برای فروش ماهی
ندره کاواناگ
چکیده:
تلفیق یافته‌های علمی جهت‌دار با استراتژی‌های بازاریابی و تبلیغات، یکی از روش‌های پاسخ داده ابرشرکت‌های صنایع مختلف می‌باشد. هرچند گروه‌های علمی مستقل همواره در مورد صحت این پژوهش‌ها، شیوه نتیجه‌گیری و جمع‌آوری داده‌های آنها، سوال‌هایی بی‌پاسخ را مطرح می‌نمایند. چندی پیش یک گروه نوظهور آمریکایی که از حمایت‌های صنعت شیلات بهره می‌برد، تبلیغاتی را برای مصرف ماهی در دوران بارداری و یا زنان در آستانه بارداری پخش نمود که آنان را به مصرف ماهی بیشتر ترغیب می‌نمود. هرچند به دلیل مواد شیمیایی مختلف نظیر جیوه و پرکلرایدها، سال‌هاست که سازمان‌های نظارتی، مادران را از مصرف ماهی زیاد منع می‌کنند. اما آیا این بسته‌بندی گزینشی دانش با مهارت‌های بازاریابی برای فروش بیشتر را نباید ناشی از فقدان مسیولیت‌پذیری مدیران این ابرشرکت‌ها دانست؟ زمان آن فرا رسیده که شهروندان ما این ترفندها را دور بیاندازند.
همچون قایقی کوچک در دریایی بزرگ، مصرف‌کنندگان آمریکایی از همه طرف با ارایه اطلاعات مختلف در مورد اینکه چه غذایی بخرند و چه چیزهایی بخورند، زیر فشار هستند.
در این شرایط که صنعت تبلیغات بر زندگی ما سلطه‌ای همه‌جانبه دارد، دانستن اخبار و اطلاعات صحیح و درست، برای آنان که خواهان انتخابی دقیق و سالم هستند، ضروری خواهد بود. دقیقاً به همین خاطر است که به دنبال گزارش اخیر گروهی نوظهور به نام «اتحاد ملی مادران سالم – کودکان سالم» در جهت تشویق مادران باردار به مصرف ماهی، باید به این نکته توجه نمود که مخاطرات شناخته شده زیادی به دلیل وجود جیوه و سایر مواد سمی در ماهی‌ها وجود دارد.
برای سال‌ها، سازمان غذا و دارو و سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده، به زنان باردار، زنان در آستانه بارداری و یا زنان شیرده توصیه می‌نمود که بیش از 12 اونس ماهی در طول هفته نخورند؛ چرا که به دلیل وجود جیوه که یک ماده سمی خطرناک است و بر سلامت روانی تاثیر می‌گذارد، سلامت آنان و نوزادانشان به خطر خواهد افتاد.
در سال‌های اخیر، دانشمندان و پزشکان در مورد تهدیدات ناشی از مصرف جیوه و سایر موادشیمیایی نظیر پلی کلریدها در غذاهای دریایی، نگرانی خود را اظهار نموده‌اند. در واقع، سال گذشته یک گروه از متخصصان دانش پزشکی و سلامت عمومی، تبلیغات هشداردهنده‌ای را در مجلات پرمخاطب آمریکایی به چاپ رساندند که در آن به مضرات مصرف ماهی‌های پرورشی برای مادران باردار و جنین‌هایشان، اشاره شده بود. به دنبال این اقدام، کمیسیون تجارت فدرال هم تصمیم گرفت که بر تبلیغات این صنایع، نظارت بیشتری اعمال کند.
به هرحال، متوقف نمودن یک استراتژی بازاریابی قدرتمند به دلیل وجود منافع تجاری، کاری دشوار خواهد بود. مثلاً موسسه ملی شیلات که مهم ترین سازمان متولی تجارت صنعت شیلات می‌باشد، چندی پیش هزینه سفر اعضای انجمن مادران سالم – کودکان سالم را به همراه مبلغی معادل 1000 تا 1500 دلار پرداخت نمود تا آنان از مجموعه تاسیسات مربوط به تولید و فرآوری غذاهای دریایی بازدید کنند.
به علاوه، براساس گزارش رادیوی ملی آمریکا، در جهت انتشار گزارش این سفر، 60/000 دلار از سوی موسسه ملی شیلات آمریکا به این انجمن پرداخت شده است. همچنین شبکه خبری «بلومبرگ» گزارش داده که این انجمن ملی، به عنوان کارگزار تبلیغاتی ابرشرکت «بورسون – مارتسلر» فعالیت می‌کند و یکی از مدیران این انجمن از کارکنان این ابرشرکت فعال در صنعت شیلات است.
چنین واقعیت‌هایی مطمیناً در انعکاس واقعیت‌ها به مردم موثر خواهند بود. به علاوه ممکن است بسیاری از حقایق به دلیل چنین ارتباطاتی مخفی گردند. مثلاً داده‌های مربوط به مقاله‌ای که در سال جاری در نشریه پزشکی معتبر «لانست» در مورد خطرات مصرف ماهی انتشار یافت، در سال 1992 میلادی جمع‌آوری گردیده‌اند. هرچند متخصصان بخش حفاظت از محیط زیست ایالت نیوجرسی و مرکز سلامت انسانی یک ایالت دیگر، در مورد روش‌شناسی و نتایج ارایه شده در این پژوهش، پرسش‌های مختلفی را مطرح کرده‌اند. همچنین پژوهشگرانی که این گزارش را برای انجمن مادران سالم تهیه نموده‌اند. پیش از انتشار نهایی آن، این مطالعه را در اختیار سایر اعضای گروه قرار نداده بودند؛ چرا که تعدادی از متخصصان برجسته عضو، مخالفت خود را با متن و نتایج و توصیه‌های آن اعلام نموده‌اند. به هرحال، این گزارش، یک نمونه معمول از فعالیت‌های بازاریابی یک صنعت است که در قالب یک پژوهش علمی به مخاطبان ارایه می‌شود.
خوشبختانه سازمان غذا و دارو (FDA) و سازمان حفاظت از محیط زیست (FPA) در سایه تلاش در جهت حفظ سلامت شهروندان، بارها مخاطرات مربوط به مصرف زیاد چند گونه ماهی را یادآوری نموده‌اند که به ویژه این مطالب باید در مورد کودکان مورد توجه قرار گیرد.
البته مطمیناً از لحاظ دانش تغذیه، همه ماهی‌ها یکسان نیستند. اما بسته‌بندی دلخواهانه دانش با مهارت‌های بازاریابی جهت فروش بیشتر ماهی به زنان باردار و یا زنان در سنین حاملگی، تنها نشانگر عدم مسیولیت‌پذیری مدیران این ابرشرکت‌ها خواهد بود. و این اتفاق، یکی از همان ترفندهای بازاریابی است که باید مشتریان آنها را به دور بیاندازند.
برای مطالعه بیشتر:
ماهی، دیگر غذای سلامتی نیست!
منبع: www.LATimes.com
به نقل از: ماهنامه سیاحت غرب، شماره 56